Η οικονομική σχολή του Σικάγο, οι θεωρίες του Μίλτον Φρίντμαν και το πειραματικό εργαστήριο Ελλάδα

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΣΙΚΑΓΟ: Η εγκατάσταση τυπικών κυβερνήσεων στη ζώνη του Ευρώ, με τις σκιώδεις στο παραπέτασμα, φαίνεται να έχει ολοκληρωθεί στην Ελλάδα – η οποία πλέον διοικείται, ασφαλώς μη δημοκρατικά, από μία υπόγεια εξουσία στο παρασκήνιο

“Όσο παράλογη ή ανήθικη και αν είναι μία πράξη, ο άνθρωπος αισθάνεται την ακατάβλητη ανάγκη να την αιτιολογήσει: να αποδείξει δηλαδή, τόσο στον εαυτό του, όσο και στους άλλους ότι, η πράξη του υπαγορεύεται από τη λογική – από την κοινή λογική ή, τουλάχιστον, από τα συμβατική ηθική. Ο άνθρωπος ενεργεί πολύ εύκολα παράλογα, αλλά του είναι σχεδόν αδύνατο να μην δώσει στην πράξη του την εμφάνιση ενός λογικού κινήτρου”. (E. Fromm).

Το παραπάνω κείμενο περιγράφει τη «λειτουργία» της αιτιολόγησης, έτσι ώστε να γίνει κατανοητός σε όλους μας ο παράδοξος τρόπος συμπεριφοράς όλων αυτών οι οποίοι, στα πλαίσια της υποταγής τους σε ξένους εντολείς (Θέατρο Σκιών), μας παρουσιάζουν «τεκμηριωμένα» εντελώς διαστρεβλωμένα τα γεγονότα.

Χωρίς να αναλωθούμε σε λεπτομέρειες, η χώρα μας οδηγήθηκε μεθοδικά στην ολοκληρωτική επικράτηση του ΔΝΤ. Οι σύνδικοι του διαβόλου ακολουθώντας πιστά, αν και με κάποια καθυστέρηση, τις οδηγίες των «παιδιών του Σικάγου» (τηςνεοφιλελεύθερης δηλαδή σχολής, η οποία έχει ήδη λεηλατήσει το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη, συμπεριλαμβανομένων τωνΗ.Π.Α.), δρομολογούν πλέον το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας μας - προφανώς σε εξευτελιστικές τιμές, παράλληλα με την επιβολή υπέρογκων φόρων, οι οποίοι θα οδηγήσουν πολλές κοινωνικές ομάδες στην απόλυτη εξαθλίωση.

Στόχος τους είναι αφενός μεν η υποδούλωση της Ελλάδας, αφετέρου δε η λεηλασία και η υποταγή της υπόλοιπης Ευρωζώνης – έτσι ώστε να μην κινδυνεύσει η ηγεμονία του δολαρίου, η κυριαρχία των τοκογλυφικών αγορών, καθώς επίσης η εσωτερική συνοχή της υπερδύναμης.

Δυστυχώς όλοι εμείς ξεχνάμε πως η Αργεντινή τελικά χρεοκόπησε, μετά από πολύχρονη παραμονή στα «νύχια» του ΔΝΤ - από το οποίο στην κυριολεξία λεηλατήθηκε. Επίσης δεν αξιολογούμε σωστά τις εμπειρίες της Βραζιλίας και της Ασίας, παρά το ότι έχουμε αναφερθεί επανειλημμένα. Τέλος, δεν έχουμε ίσως συνειδητοποιήσει ότι είναι μάλλον πολύ δύσκολο να κερδίσει κανείς, παίζοντας σκάκι με το διάβολο. Ειδικότερα, όταν έχει κανείς απέναντι του έναν σχεδόν χρεοκοπημένο αλλά πανίσχυρο στρατιωτικά «εχθρό», ότι πιο επικίνδυνο δηλαδή υπάρχει, είναι αδιανόητο να ελπίζει στην «καλοσύνη» του.

Ολοκληρώνοντας, όπως έχουμε ήδη αναφέρει (άρθρο μας), “Το πρόβλημα της χώρας μας δεν ήταν ποτέ το τι θα συμβεί μετά το 2013, αλλά το πώς θα εξασφαλιζόταν άμεσα ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός των 22,54 δις €, ή 1,88 δις € μηνιαία (με αρχή τον Ιανουάριο του 2011), έτσι ώστε να εξοφλούνται οι μηνιαίες υποχρεώσεις του δημοσίου (μισθοί, συντάξεις κλπ.) – κάτι που θεωρήσαμε πολύ δύσκολο, μετά το πρώτο εξάμηνο του έτους που διανύουμε”. Με σκοπό τώρα να υπενθυμίσουμε τι ακριβώς συνέβαινε ένα χρόνο πριν, παραθέτουμε προηγούμενο σχετικό άρθρο μας:

ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

Τα κύρια μειονεκτήματα της Ελλάδας, τα τεράστια πλεονεκτήματα της, το συνολικό χρέος επιλεγμένων χωρών, η καταλυτική σημασία του, η ανάγκη ύπαρξης κρατικών ισολογισμών και η ελληνική ιδιαιτερότητα (17. Ιουνίου 2010)

Έχουμε την έποψη ότι, μόνο ένας περιορισμένος αριθμός Ελλήνων είναι σχεδόν απόλυτα πεπεισμένος, σε σχέση με το ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει τα συγκριτικά μικρότερα οικονομικά προβλήματα, μεταξύ των «δυτικών» κρατών – όπως επίσης τα πλέον «προσιτά» στην επίλυση τους. Γνωρίζοντας όμως πως το συνολικό χρέος μας (δημόσιο και ιδιωτικό), είναι από τα χαμηλότερα στις ανεπτυγμένες Οικονομίες, πιστεύουμε ότι, εάν η κυβέρνηση μας


(α) κατόρθωνε να δημιουργήσει έγκαιρα ένα σταθερό, ορθολογικό «επενδυτικό πλαίσιο», (απορρίπτοντας αμέσως το «ΔΝΤ-πρόγραμμα χρεοκοπίας», όπως και το «μνημόνιο» - τη σύμβαση υποτέλειας καλύτερα), καθώς επίσης

(β) να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των Πολιτών της (άρθρο μας)

αφενός μεν θα λύναμε πολύ γρήγορα τα προβλήματα μας, προφανώς χωρίς καμία «ΔΝΤ-βοήθεια», αφετέρου η Ελλάδα θα γινόταν μία από τις καλύτερες χώρες του κόσμου.


Ίσως ελάχιστοι από εμάς συνειδητοποιούν ότι μία μικρή χώρα, όπως η δική μας, διαθέτει τη μεγαλύτερη, καθώς επίσης την ικανότερη ναυτιλία του κόσμου – η οποία δυστυχώς, μόνο εν μέρει «συμβάλλει» στην Οικονομία μας. Επίσης, λίγοι κατανοούν τη «δυναμική» του Ελληνικού τουρισμού, ο οποίος συνδυάζει εκατοντάδες πανέμορφα νησιά, εξαιρετικές ακτές, υπέροχα ορεινά τοπία, τεράστια πολιτισμική κληρονομιά και ένα σχεδόν ιδανικό κλίμα - «στερούμενος» ουσιαστικά κάθε είδους ανταγωνισμού.

Για παράδειγμα, όσο ισχυρή και αν είναι η Γερμανία, θα έχει πάντοτε το φόβο του ανταγωνισμού εκ μέρους της Κίνας ή άλλων χωρών, ενώ ταυτόχρονα θα εξαρτάται από τα «ενεργειακά» και λοιπά «αποθέματα» τρίτων. Αντίθετα, η Ελλάδα δεν πρόκειται ποτέ να αντιμετωπίσει τον ανταγωνισμό της Κίνας στον τουρισμό της, ενώ δεν είναι δυνατόν να βρεθεί αντιμέτωπη με ενεργειακά προβλήματα, αντίστοιχα με αυτά της βιομηχανικής Γερμανίας.

Όσον αφορά δε τη γεωργία της, εάν επικεντρωθεί σχεδόν εξ ολοκλήρου στα βιολογικά και παραδοσιακά προϊόντα (σε καμία περίπτωση στα μεταλλαγμένα, τα οποία, εκτός των άλλων, δημιουργούν εξαρτημένους από τις πολυεθνικές αγρότες), δεν πρόκειται ποτέ να συναντήσει προβλήματα στη διάθεση τους – πόσο μάλλον όταν τα τρόφιμα θα αποτελέσουν μία από τις πλέον κερδοφόρες επενδύσεις του μέλλοντος.

Τέλος, εάν οι τρεις παραπάνω βασικοί πυλώνες της Οικονομίας μας λειτουργούσαν αρμονικά με τους υπόλοιπους (κατασκευές, ορυκτός πλούτος, χρηματοοικονομικά κλπ), θα μπορούσαν όχι μόνο να επιλύσουν τα προβλήματα της Ελλάδας, αλλά, πολύ περισσότερο, να την «εκτοξεύσουν» στην πρώτη θέση της Ευρώπης.

Βέβαια, όταν σε μία χώρα η φορολογία αυξάνεται από το 25% στο 45% μέσα σε ένα χρόνο, ξαφνικά και απροειδοποίητα, ελάχιστοι επιχειρηματίες τολμούν πλέον να επενδύσουν – πολύ περισσότερο, όταν αναγκάζονται να αντιμετωπίσουν την τεράστια γραφειοκρατία, τη διαπλοκή τη διαφθορά ή ένα «αποδυναμωμένο» Κράτος Δικαίου, με μάλλον ιδιάζουσες «λειτουργικές» αντιλήψεις. Προφανώς, κανένας επιχειρηματίας δεν θα ανεχόταν ευχάριστα έναν «συνέταιρο», με μερίδιο 45% - χωρίς δικό του κεφάλαιο, χωρίς ευθύνες και προσωπική εργασία.

Περαιτέρω, όταν οι Πολίτες ενός κράτους «κατακλύζονται» καθημερινά από υποθέσεις πολιτικής διαφθοράς, σε συνδυασμό με την πλήρη ατιμωρησία των «συντελεστών» τους, ενώ σπάνια ενημερώνονται αντικειμενικά από τα ΜΜΕ της χώρας τους, είναι αδύνατον να εμπιστευθούν ποτέ την κυβέρνηση τους. Επίσης, εάν δεν λαμβάνουν ολοκληρωμένες υπηρεσίες από τη χώρα τους (παιδεία, υγεία κλπ), ανάλογες με τη φορολόγηση τους, είναι μάλλον απίθανο να αναπτύξουν κάποτε την απαιτούμενη «φορολογική συνείδηση» – ενώ είναι δύσκολο να τους επιβληθεί «αστυνομικά», όπως συμβαίνει στις «πειθαρχημένες» βόρειες ευρωπαϊκές χώρες.

Όμως, μόνο εάν οι επιχειρηματίες επενδύσουν, θα μεταφερθούν «εποικοδομητικά» οι αναγκαίοι πόροι από το δημόσιο, στο ιδιωτικό χρέος, «εξισορροπώντας» τη διαφορά (άρθρο μας). Επίσης, μόνο εάν οι Πολίτες αποκτήσουν εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση τους, θα αγοράσουν Εθνικά Ομόλογα, «διαγράφοντας» άμεσα την εξάρτηση της Ελλάδας από τους ξένους δανειστές της – ενώ οι τόκοι των 12 δις €, οι οποίοι δυστυχώς πληρώνονται σήμερα στο εξωτερικό, θα κατευθύνονταν στο εσωτερικό της χώρας μας (αυξάνοντας ανάλογα τη Ζήτηση-ΑΕΠ και καταπολεμώντας επιτυχώς το στασιμοπληθωρισμό, ο οποίος μας απειλεί τα μέγιστα, σαν αποτέλεσμα των ΔΝΤ-μέτρων που ελήφθησαν).

Φυσικά, οι δύο παραπάνω προϋποθέσεις «μεταφοράς» του χρέους (πόσο μάλλον η φορολογική συνείδηση), απαιτούν τη σωστή διαχείριση του δημοσίου πλούτου, την εξάλειψη της διαφθοράς, τον περιορισμό της κρατικής σπατάλης, ένα σταθερό «πλαίσιο» επιχειρηματικής δραστηριότητας, καθώς επίσης την λειτουργία ενός πραγματικού Κράτους Δικαίου. Επομένως, είναι δυνατόν να επιτευχθούν μόνο από μία ανεξάρτητη, έντιμη, ικανή και «λειτουργική» κυβέρνηση, η οποία θα κερδίσει την εμπιστοσύνη όλων των Πολιτών της.

Στην θεωρητική αυτή περίπτωση, οι Έλληνες επιχειρηματίες θα αναλάμβαναν (μεταφορικά) ένα μέρος του δημοσίου χρέους, επενδύοντας, ενώ οι Έλληνες καταθέτες θα αγόραζαν, με ένα ποσοστό των αποταμιεύσεων τους (υπολογίζονται άνω των 200 δις €), ομόλογα - «εκδιώκοντας» τους ξένους «κατακτητές» και επανακτώντας την εθνική τους κυριαρχία.

Για να τεκμηριώσουμε τη θέση μας, παραθέτουμε τον Πίνακα Ι, από τον οποίο είναι εμφανές το τεράστιο Ελληνικό πλεονέκτημα (όπως επίσης το πρόβλημα υπερχρέωσης της δύσης):

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Συνολικό χρέος 2008 επιλεγμένων κρατών, σε σχέση (%) με το ΑΕΠ

Χώρα	Συν.Χρέος	Τράπεζες	Επιχειρήσεις	Νοικοκυριά	Δημόσιο
Βρετανία	469	202	114	101	52
Ιαπωνία	459	108	96	67	188
Ισπανία	342	75	136	85	47
Ν. Κορέα	331	108	115	80	37
Ελβετία	313	84	75	118	37
Γαλλία	308	81	110	44	73
Ιταλία	298	77	81	40	101
Η.Π.Α.	290	56	78	96	60
Γερμανία	274	76	66	62	69
Καναδάς	245	47	54	84	60
Ελλάδα*	230
Κίνα	159	18	96	12	32
Βραζιλία	142	33	30	13	66
Ινδία	129	11	42	10	66
Ρωσία	71	16	40	10	5
Ιρλανδία*	700
Ισλανδία*	1.189

Πηγή: McKinsey Global Institute

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

* Δεν έχουμε στη διάθεση μας αναλυτικά στοιχεία, υπάρχει όμως το σύνολο.

Σημείωση 1: Τα μεγέθη έχουν σε κάποιο βαθμό διαφοροποιηθεί το 2009, όπως έχουμε αναφέρει σε πίνακες προηγουμένων άρθρων μας

Σημείωση 2: Το ιδιωτικό χρέος είναι το σύνολο του χρέους των τραπεζών, των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, εκτός του δημοσίου.


Όπως φαίνεται καθαρά από τον Πίνακα Ι, η Ελλάδα, με συνολικό χρέος 230% του ΑΕΠ της το 2008, ήταν σε καλύτερη θέση από όλες τις «δυτικές» Οικονομίες - μη εξαιρουμένου ακόμη και του Καναδά. Σε σχέση δε με την Ιρλανδία (πρόβλημα τραπεζών και ακινήτων), με την Ισλανδία (χρεοκοπία τραπεζών) ή με την Ισπανία (ανεργία 20%, τεράστια προβλήματα τραπεζών, ακινήτων κλπ), ευρίσκεται σε μία απίστευτα πλεονεκτική θέση.


Εδώ οφείλουμε να σημειώσουμε ξανά ότι, η χρεοκοπία μίας χώρας δεν οφείλεται αποκλειστικά στη σχέση του δημοσίου χρέους προς το ΑΕΠ της. Ένα κράτος μπορεί να πτωχεύσει, έχοντας χαμηλότερο του 50% χρέος προς το ΑΕΠ του, εάν απλά δεν είναι σε θέση να εξοφλήσει τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του – κατ’ επέκταση, εάν δεν έχει τη δυνατότητα σύναψης δανείων, η οποία προϋποθέτει την εμπιστοσύνη των δανειστών (κάτι που πολύ σύντομα θα επιδεινωθεί περαιτέρω)


Συνεχίζοντας, ειδικά όσον αφορά τον προβληματισμό «δημόσιο χρέος-συνολικό χρέος», είναι ίσως σκόπιμο να αναφέρουμε ότι κατά κανόνα, στο «βαθμό χρέωσης» ενός κράτους, δεν υπολογίζονται καθόλου τα περιουσιακά στοιχεία ή οι απαιτήσεις του έναντι τρίτων - αλλά μόνο ο δανεισμός του, σε σχέση με το παραγόμενο προϊόν (ΑΕΠ). Δηλαδή, όσον αφορά το ποσοστό δημοσίου χρέους σε σχέση με το ΑΕΠ, «δείκτης» με τον οποίο «αξιολογούνται» τα κράτη, έχουμε το παρακάτω «παράδοξο» γεγονός (Πίνακας ΙΙ):

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Παράδειγμα αξιολόγησης κρατών

Κράτος	ΑΕΠ	Χρέος	Χρέος/ΑΕΠ	Πάγια	Αξιολόγηση
Χώρα Α	300	300	100%	300,00	Μέτρια
Χώρα Β	300	300	100%	0,00	Μέτρια
Χώρα Γ	300	200	66%	0,00	Εξαιρετική
Χώρα Δ	300	200	66%	300,00	Εξαιρετική

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Όπως φαίνεται από τον Πίνακα ΙΙ, οι χώρες Α και Β αντιμετωπίζονται εξ ίσου, σε σχέση με το βαθμό χρέωσης τους, παρά το ότι η πρώτη διαθέτει πάγια περιουσία ύψους 300 δις, ενώ η δεύτερη καθόλου. Το ίδιο συμβαίνει και με τις χώρες Γ και Δ, αν και διακρίνουμε μία τεράστια διαφορά στα πάγια περιουσιακά στοιχεία τους. Πολλές φορές μάλιστα τα περιουσιακά στοιχεία μίας υπερχρεωμένης χώρας, όχι μόνο δεν συνιστούν «ελαφρυντικά» του χρέους της αλλά, αντίθετα, προσελκύουν «επιθετικά» δανειστές (τοκογλύφους), οι οποίοι επιθυμούν να τα αγοράσουν σε εξευτελιστικές τιμές - λεηλατώντας στην κυριολεξία το ανήμπορο να αντισταθεί κράτος.


Μία αντίστοιχα «παράδοξη» αντιμετώπιση, διαπιστώνεται όσον αφορά το συνολικό χρέος, δημόσιο και ιδιωτικό, γεγονός που φαίνεται από τον κατωτέρω Πίνακα ΙΙΙ:

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙΙ: Συνολικό χρέος, δημόσιο και ιδιωτικό – Προβλέψεις 2010

Χώρα	Συνολικό Χρέος*	Δημόσιο Χρέος**	Ιδιωτικό Χρέος
Ελλάδα	252%	128,90	123,1%
Γερμανία	285%	76,70	208,3%
Ιταλία	315%	116,70	198,3%
Γαλλία	323%	82,50	240,5%
Πορτογαλία	323%	84,60	238,4%
Μ. Βρετανία	466%	80,00	386,0%

Πηγή: Συνδυασμός στοιχείων από Κομισιόν, McKinsey Global Institute και μελέτη της Deutsche Bank, σύμφωνα με την οποία το ιδιωτικό χρέος της Ελλάδας είναι 123% του ΑΕΠ, ενώ της Πορτογαλίας 239%

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

* Δημόσιο και ιδιωτικό, εσωτερικό και εξωτερικό

** Πρόβλεψη 2010

Όπως φαίνεται καθαρά από τον Πίνακα ΙIΙ, το προβλεπόμενο συνολικό χρέος (δημόσιο και ιδιωτικό) της Ελλάδας, θα παραμείνει πολύ χαμηλότερο, από το αντίστοιχο των υπολοίπων επιλεγμένων κρατών - τα οποία όμως έχουν καλύτερη αξιολόγηση από τη χώρα μας. Η «διαστρέβλωση» αυτή είναι ιδιαίτερα εμφανής στη Μ. Βρετανία (αξιολόγηση ΑΑΑ), το συνολικό χρέος της οποίας υπολογίζεται στο 466% του ΑΕΠ, ενώ ταυτόχρονα η δημόσια περιουσία της είναι σχεδόν μηδενική.


Η Ελλάδα, συγκριτικά, έχοντας συνολικό χρέος 252% του ΑΕΠ της, καθώς επίσης δημόσια περιουσία (ακίνητα, επιχειρήσεις) που πλησιάζει τα 350 δις € (145% του ΑΕΠ), ευρίσκεται σε πολύ καλύτερη οικονομική κατάσταση. Εν τούτοις, η πρόσφατη αξιολόγηση της ήταν ΒΒ+, γεγονός που σημαίνει ότι τοποθετείται 10 ολόκληρες θέσεις χαμηλότερα από τη Βρετανία.


Συμπερασματικά λοιπόν, ο δείκτης του δημοσίου χρέους σε σχέση με το ΑΕΠ, δεν είναι αξιόπιστος – τουλάχιστον όσον αφορά τις συγκρίσεις των κρατών μεταξύ τους, καθώς επίσης τον πραγματικό (όχι «διαχειριστικό») κίνδυνο χρεοκοπίας τους. Ακριβώς για το λόγο αυτό το χρέος, σε σχέση με το ΑΕΠ, «συμπληρώνεται» στις αξιολογήσεις από το «δείκτη» των ετήσιων ελλειμμάτων του προϋπολογισμού. Τα ελλείμματα αυτά, οι ζημίες δηλαδή, υποδηλώνουν ουσιαστικά την αδυναμία των «παγίων» περιουσιακών στοιχείων μίας χώρας (δημόσιες επιχειρήσεις, λιμάνια, αεροδρόμια κλπ) να λειτουργήσουν κερδοφόρα – όχι υποχρεωτικά, αλλά λόγω της ανεπάρκειας αυτών που τα διαχειρίζονται (management).


Εν τούτοις, θα έπρεπε να συνυπολογίζεται στις αξιολογήσεις και ο δείκτης του ιδιωτικού χρέους σε σχέση με το ΑΕΠ, εάν θα θέλαμε να έχουμε μία πιο ολοκληρωμένη εικόνα των μεγεθών ενός κράτους. Επίσης, τα δημόσια περιουσιακά στοιχεία, για τα οποία δαπανήθηκαν πόροι του κρατικού προϋπολογισμού, επί σειρά ετών – ενώ θα μπορούσαν να λειτουργήσουν κερδοφόρα, κάτω από άλλες διοικήσεις.


Πιθανολογούμε βέβαια ότι κάτι τέτοιο δεν γίνεται, επειδή φαίνεται να αντιτίθεται στην απαίτηση του διεθνούς κερδοσκοπικού κεφαλαίου, για πλήρες άνοιγμα και ιδιωτικοποίηση των πάντων, καθώς επίσης για ολοκληρωτική υποταγή στις δέκα εντολές του «συστήματος» (άρθρο μας). Διαφορετικά δεν μπορούμε να ερμηνεύσουμε το λόγο, για τον οποίο δεν εφαρμόζεται στο δημόσιο τομέα ή ίδια μέθοδος, με αυτήν του ιδιωτικού – δηλαδή, αξιολόγηση στηριζόμενη σε ετήσιους κρατικούς Ισολογισμούς, στους οποίους θα καταγράφεται αναλυτικά τόσο το ενεργητικό, όσο και το παθητικό μίας χώρας, με αποσβέσεις παγίων κλπ.


Για όσο χρονικό διάστημα κάτι τέτοιο δεν γίνεται, όταν δηλαδή δεν καταρτίζονται Ισολογισμοί κρατών, οι συγκρίσεις μεταξύ τους δεν είναι σε καμία περίπτωση «αξιόπιστες». Για παράδειγμα, πως είναι δυνατόν να αξιολογήσει κανείς μία χώρα αναπτυσσόμενη, η οποία δεν διαθέτει παρά ελάχιστα έργα υποδομής, με βάση μόνο το δημόσιο χρέος της, σε σχέση με το ΑΕΠ της; Επίσης, πως μπορεί να συγκρίνει κάποιος δύο αναπτυγμένες χώρες, με κριτήριο τον ίδιο «δείκτη», όταν η κρατική διοίκηση της μίας εκ των δύο δεν έχει απλά την ικανότητα να διαχειρισθεί σωστά (κερδοφόρα) τα περιουσιακά της στοιχεία, ενώ η άλλη δεν διαθέτει απολύτως τίποτα ή, έστω, πολύ λιγότερα;

Ολοκληρώνοντας, θεωρούμε ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να επιλύσει σχετικά εύκολα τα προβλήματα της – για παράδειγμα ως εξής:

(α) Με τις προβλέψεις 2010 (Πίνακας ΙΙΙ), το δημόσιο χρέος θα είναι περίπου 129% του ΑΕΠ - οπότε το ιδιωτικό 123% του ΑΕΠ (240 δις € ΑΕΠ). Εάν λοιπόν οι Έλληνες επιχειρηματίες (τράπεζες κλπ) επένδυαν το 40% του ΑΕΠ σε κρατικά περιουσιακά στοιχεία (θεωρητικά), τότε το δημόσιο χρέος θα περιοριζόταν στο 89% του ΑΕΠ - ενώ το ιδιωτικό θα αυξανόταν στα 163% του ΑΕΠ (στα επίπεδα του Καναδά). Σε μία τέτοια περίπτωση, η οικονομική κατάσταση της Ελλάδας θα ήταν σχετικά ικανοποιητική, οπότε η πιστοληπτική της ικανότητα (αξιολόγηση) θα επανερχόταν σε φυσιολογικά επίπεδα. Επομένως, δεν θα είχε κανένα πρόβλημα δανεισμού ή «εμπλοκής» του ΔΝΤ στα εσωτερικά της – πόσο μάλλον εάν απευθυνόταν για δανεισμό σε νέες «πηγές» (Κίνα, Ρωσία, Αραβία κλπ).

(β) Με δημόσιο χρέος στο 89% του ΑΕΠ, απέναντι στο οποίο ευρίσκονται ανάλογα περιουσιακά στοιχεία, η Ελλάδα θα χρειαζόταν δάνεια ύψους 214 δις €. Εάν οι Έλληνες Πολίτες αγόραζαν το 50% αυτών των δανείων (ομόλογα δημοσίου), τότε θα απαιτούνταν μόλις 107 δις € από τις «αγορές» - ενώ οι καταθέσεις τους στις τράπεζες θα συνέχιζαν να είναι ικανοποιητικές (πάνω από 100 δις €), ακόμη και αν έπρεπε να μειωθεί ο υπερβολικός αριθμός των πιστωτικών ιδρυμάτων, τα οποία δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα.


Φυσικά, η χώρα θα έπρεπε πλέον να λειτουργεί με ελλείμματα κάτω του 3%, έτσι ώστε να μην αυξάνεται το δημόσιο χρέος της – αν όχι να εξοφλείται σταδιακά (πλεονάσματα). Κατά την άποψη μας, υπό προϋποθέσεις, η δυνατότητα αυτή είναι απόλυτα εφικτή - πόσο μάλλον όταν «συνοδευθεί» από μία υγιή φορολογική συνείδηση, με βάση την οποία θα αυξανόταν τα δημόσια έσοδα (άρθρο μας).


Κλείνοντας, είναι μάλλον σκόπιμο να αναφέρουμε ότι, το τεράστιο συγκριτικό πλεονέκτημα της Ελλάδας επισημαίνεται ακόμη και από τον διεθνή Τύπο. Σύμφωνα με αυτόν: “Η Ελλάδα, σε αντίθεση με την Ισπανία, ευρίσκεται αντιμέτωπη μόνο με ένα υπερχρεωμένο δημόσιο - ενώ όλοι οι άλλοι οικονομικοί «συντελεστές» της είναι ελάχιστα δανεισμένοι.


Το συνολικό χρέος της Ελλάδας, ανερχόμενο στο 230% του ΑΕΠ της, είναι χαμηλότερο ακόμη και από αυτό της Γερμανίας (274%). Θεωρητικά, θα μπορούσε η χώρα να διασωθεί πολύ εύκολα, από τους επιχειρηματίες και τους Πολίτες της. Όμως, πόσο μεγάλη θα είναι η διάθεση τους για νέες επενδύσεις, όταν τους έχουν επιβληθεί τέτοια αντιαναπτυξιακά μέτρα εξοικονόμησης πόρων και υψηλής φορολόγησης;”



Βασίλης Βιλιάρδος (copyright)

Αθήνα, 24. Μαΐου 2011

viliardos@kbanalysis.com

Η ΣΧΟΛΗ ΤΟΥ ΣΙΚΑΓΟ ΚΑΙ ΤΟ ΔΟΓΜΑ ΤΟΥ ΣΟΚ

Η Σχολή του Σικάγο είναι μια οικονομική Πανεπιστημιακή σχολή, ενσωματωμένη στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο των ΗΠΑ. Η σχολή αυτή ιδρύθηκε από τον διεθνούς φήμης καθηγητή οικονομικών και κάτοχο βραβείου Νόμπελ οικονομίας Μίλτον Φρίντμαν, ο οποίος απεβίωσε το 2006 σε ηλικία 94 ετών.

Ο Μίλτον Φρίντμαν ήταν ο μεγάλος γκουρού του ιδεολογικού κινήματος υπέρ του αχαλίνωτου Καπιταλισμού, του Καπιταλισμού της....καταστροφής, όπως τον ονόμασαν οι λαοί του πλανήτη.
Ήταν ο δημιουργός οικονομικών μεθόδων του νεοφιλελευθερισμού, και ο άνθρωπος που θαύμαζε η κυρία Θάτσερ, και οι Πρόεδροι Reagan & Μπούς. Ο δημιουργός της «περίφημης» Σχολής του Σικάγου, ήταν και δημιουργός των «δεξαμενών σκέψης» (Think Tanks), αυτές που συμβούλευαν και συμβουλεύουν όλους τους Προέδρους των ΗΠΑ, και καταστρέφουν τις ΗΠΑ και την ανθρωπότητα με τις ακραίες επεκτατικές ιμπεριαλιστικές Σιωνιστικές συμβουλές τους.

Οτιδήποτε προοδευτικό και Πατριωτικό για τον Μίλτον Φρίντμαν «βρομούσε Σοσιαλισμό και Κομμουνισμό», άσχετα αν στη μετά Φρίντμαν εποχή, ο Σοσιαλισμός έγινε παιχνιδάκι και πιόνι στα χέρια της Παγκόσμιας Σιωνιστικής Διακυβέρνησης, (βλέπε Ελλάδα του ΠΑΣΟΚ), σε βαθμό τέτοιο που σήμερα μπορούμε να λέμε,

«Τι Καπιταλισμός και Σιωνισμός, και τι Σοσιαλισμός».Ο λαός λέει, «στο ίδιο καζάνι βράζουν».

Οι οικονομικές θεωρίες της Σχολής του Σικάγο, είναι αυτές όπως ακριβώς σήμερα εφαρμόζονται στην Ελλάδα.

Τα στελέχη της τρόϊκα και τα αφεντικά τους, είναι μαθητές και οπαδοί των θεωριών της Σχολής του Σικάγο.

• Κατά τον Μίλτον Φρίντμαν, μόνο οι Ένοπλες Δυνάμεις, και τα σώματα ασφαλείας, πρέπει να είναι κρατικά, όλα τα άλλα δηλαδή παιδεία, υγεία,ΔΕΚΟ, ορυκτός πλούτος, κ.λ.π. πρέπει να είναι στην ιδιωτική πρωτοβουλία, δηλαδή το κράτος να μην έχει περιουσία, και όλα τα κέρδη να είναι στα χέρια ιδιωτών της παγκόσμιας διακυβέρνησης.
• Τη δωρεάν παιδεία και υγεία, τη θεωρεί μια άδικη παρέμβαση στην αγορά. Δηλαδή όποιος δεν έχει χρήμα να θεραπευθεί, πρέπει να πεθάνει, όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ.

Οι οικονομικές αυτές θεωρίες της Σχολής του Σικάγο, όπως εφαρμόστηκαν σε πολλές χώρες,(Χιλή, Αργεντινή, Βραζιλία) κατέληξαν στην οικονομική καταστροφή των χωρών αυτών, με αποτέλεσμα σήμερα να χαρακτηρίζουμε τις θεωρίες αυτές ως «Καπιταλισμό της καταστροφής».

Να δείτε ότι τα μέτρα αυτά της Σχολής του Σικάγο, θα έχουν καταστροφικά αποτελέσματα για τη χώρα μας, αφού δεν προβλέπουν ανάπτυξη, είναι μέτρα μόνο εισπρακτικά, είναι μέτρα καταλήστευσης της περιουσίας του Ελληνικού λαού, υπό των διεθνών αρπακτικών.

Γι αυτό τα μέτρα αυτά χαρακτηρίζονται ως «Καπιταλισμός της καταστροφής», αφού τα έσοδα του κράτους, πάνε όλα στην αποπληρωμή τοκοχρεολυσίων δανείων τραπεζών, της παγκόσμιας διακυβέρνησης, και ο πλούτος του κράτους στα χέρια των αρπακτικών. [ΠΗΓΗ]

Η οικονομική σχολή του Σικάγο, οι θεωρίες του Μίλτον Φρίντμαν και το πειραματικό εργαστήριο Ελλάδα

Written by Ευάγριος Αληθινός
Tuesday, 13 December 2011

«Μόνο μία κρίση-είτε είναι, είτε απλώς εκλαμβάνεται ως πραγματική-οδηγεί σε πραγματικές αλλαγές. Όταν ξεσπάει μια κρίση, οι δράσεις που αναπτύσσονται εξαρτώνται από τις περιρρέουσες ιδέες. Πιστεύω ότι αυτή πρέπει να είναι η βασική λειτουργία μας: να αναπτύσσουμε εναλλακτικές πολιτικές που θα αντικαταστήσουν τις υπάρχουσες, να τις διατηρούμε ζωντανές και διαθέσιμες έως ότου το πολιτικά αδύνατον καταστεί πολιτικά αναπόφευκτο.»

(Μίλτον Φρίντμαν «Καπιταλισμός και ελευθερία» University of Chicago press 1962)

Τη δεκαετία του 1950, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο του Σικάγου, δεν θεωρούταν μόνο ως μια πανεπιστημιακή σχολή, αλλά ως μια σχολή σκέψης. Ο σκοπός δεν ήταν μόνο η διδασκαλία των φοιτητών, αλλά η ισχυροποίηση της σχολής ώστε οι ιδέες της να πολεμήσουν τις ιδέες του οικονομολόγου Τζον Μέιναρντ Κέινς [1] που κυριαρχούσαν τότε με τη μικτή οικονομία, που εισήγαγε ο Κέϊνς μετά τη μεγάλη οικονομική κρίση του 1929 (New Deal).

Το 1947, ο Μίλτον Φρίντμαν και ο μέντορας του, Αυστριακός καθηγητής Φρίντριχ φον Χάγεκ, ίδρυσαν την εταιρεία του «Μον Πελερέν», μια λέσχη Οικονομολόγων της ελεύθερης αγοράς με ρητό στόχο την καταπολέμηση των ιδεών του Κέινς και του ρυθμισμένου καπιταλισμού. Το δημοφιλές βιβλίο του Φρίντμαν στα 1962, το «Capitalism and Freedom», έγινε το βασικό εγχειρίδιο της παγκόσμιας ελεύθερης αγοράς και σ’αυτό στηρίχτηκαν τα οικονομικά προγράμματα όλων των νεοσυντηρητικών-νεοφιλελεύθερων κυβερνήσεων και δικτατοριών στον δυτικό κόσμο από το 1970 και μετά. Ειδικότερα οπουδήποτε είχαν την εξουσία ακροδεξιές στρατιωτικές δικτατορίες η παρουσία του πανεπιστημίου του Σικάγου και της σχολής του Φρίντμαν ήταν πανταχού παρούσα.

Η δικτατορία της ελεύθερης αγοράς

«Τα καλά πράγματα, όπως η δημοκρατία και η προσανατολισμένη στην ελεύθερη αγορά οικονομική πολιτική δεν συμβαδίζουν πάντα.»

(Στέφαν Χάγκαρντ πολιτικός επιστήμονας και μαθητής του Φρίντμαν)

Σύμφωνα με τη θεωρία του Φρίντμαν:

Οι Κυβερνήσεις πρέπει να καταργούν όλους τους φορολογικούς και εργασιακούς κανόνες και ρυθμίσεις προς όφελος των ιδιωτικών επιχειρήσεων, χωρίς να επιχειρούν και να εγείρουν ζητήματα μονοπώλησης της αγοράς μέσα από κρατικές εταιρίες κοινής ωφελείας (π.χ. ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ) , δηλαδή πρέπει να ιδιωτικοποιούν την δημόσια περιουσία. Πρέπει να προβούν σε περικοπές κοινωνικών προγραμμάτων όπως π.χ. τα ταμεία ανεργίας και τα κοινωνικά επιδόματα σε ασθενείς οικονομικά ομάδες του πληθυσμού.

Οι τιμές και οι μισθοί να καθορίζονται μόνο από την αγορά και όχι μέσα από συνδικαλιστικό διάλογο και εγγυήσεις του κράτους για τη διαφύλαξη τους. Δεν πρέπει να υπάρχουν εγγυημένοι κατώτατοι μισθοί. Επίσης πρέπει να ιδιωτικοποιηθεί η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, τα συνταξιοδοτικά ταμεία και η δωρεάν παιδεία. Ακόμα να ιδιωτικοποιηθούν τα Εθνικά πάρκα, ακόμη και τα δάση και οι παραλίες. Οτιδήποτε δηλαδή μπορεί να προσελκύσει επενδύσεις από ιδιωτικές εταιρίες με μοναδικό γνώμονα το κέρδος τους. Ειδικότερα η παιδεία, γα τον Φρίντμαν και την έννοια του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος «βρομούσε» σοσιαλισμό. Η υπουργός παιδείας πάντως της Ελλάδας Άννα Διαμαντοπούλου δεν έχει σπουδάσει οικονομικά στο Σικάγο και την κατάργηση της δωρεάν παιδείας στην Ελλάδα τη σκέφτηκε μόνη της, εξάλλου αυτή είναι σοσιαλίστρια.

Τέλος η γενικότερη άποψη του για το ρόλο του κράτους ήταν ότι αυτό πρέπει να περιορίζεται μόνο: «στην προστασία της ελευθερίας μας τόσο από τους εχθρούς εκτός των πυλών όσο και από τους συμπολίτες μας: στη διατήρηση του νόμου και της τάξης, στην επιβολή της εφαρμογής των ιδιωτικών συμφωνιών, στην προώθηση των ανταγωνιστικών αγορών». Με άλλα λόγια, το κράτος πρέπει μόνο να διατηρεί τη συντήρηση της αστυνομίας και του στρατού – οτιδήποτε άλλο, συμπεριλαμβανομένης της δωρεάν παιδείας, «είναι μια άδικη παρέμβαση εναντίον της ελεύθερης αγοράς» . Ούτε ο υπουργός προ.πο. Χρήστος Παπουτσής έχει σπουδάσει στο Σικάγο, αυτός ήταν και αγωνιστής σαν φοιτητής εναντίον της κρατικής καταστολής και του αυταρχικού κράτους της δεξιάς.

Ο Δόκτορας της καταστροφής

«Το να είσαι μαθητής του Φρίντμαν ήταν κάτι μαγικό!»

(Γκάρι Μπέκερ νομπελίστας οικονομολόγος της σχολής του Σικάγο)

Ο Φρίντμαν δεν ήταν απλώς ένας ιδιοφυής οικονομολόγος, ούτε ένας ακόμα ματαιόδοξος ακαδημαϊκός-ερευνητής, απ’ αυτούς που καβαλάνε το καλάμι πιστεύοντας ότι η επιστήμη αρχίζει και σταματάει σ’ αυτούς. Ήταν κάτι πολύ παραπάνω.

Ήταν αποφασισμένος να κάνει κάτι που ουδείς οικονομολόγος πριν από αυτόν είχε σκεφτεί: να δει δηλαδή τη θεωρία του να εφαρμόζεται στην πράξη, υπό πραγματικές συνθήκες, πάνω σε πραγματικές κοινωνίες, πράγμα που κινώντας γη και ουρανό κατόρθωσε να το πετύχει. Και μάλιστα όχι σε μια κοινωνία, αλλά σε πολλές. Ο Φρίντμαν δεν ήταν ένας οποιοσδήποτε καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Σικάγου. Ήταν ένας γκουρού, ένας άγιος. Δεν είχε μαθητές, αλλά πιστούς. Φοιτητές έτρεχαν στα σεμινάρια να πάρουν κάτι απ’ την αγιοσύνη του και μετά, με το ζήλο των νεοφώτιστων σκορπίζονταν σε διάφορα μέρη του κόσμου να τη μεταλαμπαδεύσουν. Όχι βέβαια από μόνοι τους, μιας και για τον θεάρεστο αυτό σκοπό έσπευδαν να βοηθήσουν τόσο η CIA όσο και το ίδρυμα Φορντ, παρέχοντας αφειδώς υποτροφίες σε παιδιά απ’ τη Λατινική Αμερική και την Ασία λίγο αργότερα που ήθελαν να σπουδάσουν οικονομικά στο μέγα τέμενος του Σικάγο.

Στη δεκαετία του ’70, στη Λατινική Αμερική, όποια χούντα και να σήκωνες, θα έβρισκες από κάτω «τα παιδιά απ’ το Σικάγο», όπως τα ονόμαζαν, τοποθετημένα μάλιστα σε καίριες θέσεις: υπουργοί, υφυπουργοί, καθηγητές στα πανεπιστήμια κ.λ.π. Η πιο γνωστή συνεισφορά τους ήταν στον Πινοτσέτ στη Χιλή, αλλά θα τους «αδικούσαμε» αν δεν αναφερόμασταν και στις υπηρεσίες που προσέφεραν στις χούντες της Ουρουγουάης, της Αργεντινής, και της Βραζιλίας.

Οι χούντες αυτές δεν εφάρμοσαν απλώς τα οικονομικά προγράμματα του Φρίντμαν, αλλά εγκαθιδρύθηκαν ακριβώς για το λόγο αυτό, για να τα εφαρμόσουν. Τα δε φριχτά βασανιστήρια, οι εξαφανίσεις και οι εκτελέσεις χιλιάδων ανθρώπων που αντιστέκονταν στην εξαθλίωση και τον τρόμο συνέβησαν για ένα και μόνο σκοπό. Για να μπορέσει μέσα από τη θεωρία του Φρίντμαν να λάμψει επιτέλους ο καπιταλισμός της καταστροφής ή όπως αρέσκονταν να τον λένε η «ελευθερία της αγοράς» σε όλο του το μεγαλείο.

Χιλιάδες άνθρωποι εκτελέστηκαν, βασανίστηκαν και βρέθηκαν στη φυλακή προκειμένου οι τιμές των προϊόντων να είναι ελεύθερες!

Οι θεωρίες του Φρίντμαν του έδωσαν το Νόμπελ οικονομικών και στη Λατινική Αμερική έσωσαν τους δικτάτορες.

Για περισσότερες από τρεις δεκαετίες ο Φρίντμαν και οι παντοδύναμοι οπαδοί του τελειοποιούσαν αυτήν ακριβώς τη στρατηγική: την αναμονή κάποιας μείζονος κρίσης (πολιτικής ή οικονομικής) προκειμένου να εκποιήσουν τμήματα της δημόσιας σφαίρας σε ιδιώτες ενόσω οι πολίτες ήταν ακόμα ζαλισμένοι από το σοκ και να μονιμοποιήσουν στη συνέχεια τις «μεταρρυθμίσεις».

Το δόγμα του σοκ

«Τα πλήγματα πρέπει να επιφέρονται όλα ταυτόχρονα, ώστε, όντας λιγότερο αισθητά, να ενοχλούν λιγότερο.»

(Νικολό Μακιαβέλι «Ο Ηγεμόνας» 1513)

Μια ένοπλη σύρραξη ανάμεσα σε κράτη ή έθνη μας προκαλεί φρίκη. Όμως ο οικονομικός πόλεμος δεν είναι καλύτερος από μία ένοπλη σύρραξη. Είναι σαν μία χειρουργική επέμβαση. Ένας οικονομικός πόλεμος είναι ένα παρατεταμένο βασανιστήριο, και οι καταστροφές του δεν είναι λιγότερο τρομακτικές από αυτές που προκαλούνται από τον καθαυτού ένοπλο πόλεμο.

Το «δόγμα του σοκ» είναι ένας τέτοιος πόλεμος και είναι η μέθοδος που εφαρμόζουν οι αγορές για να επιβληθούν διεθνώς. Για να προελάσουν οι ελεύθερες αγορές, χρειάζεται κάποια κοινωνία να έχει υποστεί ένα δυνατό «σοκ», από μια φυσική καταστροφή (τσουνάμι στην Ασία, τυφώνας στη Νέα Ορλεάνη), από μια εναλλαγή εξουσίας (πτώση «κομμουνισμού» στην Ανατολική Ευρώπη ή το απαρτχάϊντ στη Ν. Αφρική), μια χρηματιστηριακή κρίση, μια χρεοκοπία κράτους προ των πυλών (Αργεντινή 2001, Ελλάδα, Πορτογαλία, Ιρλανδία2011), έναν υπερπληθωρισμό (π.χ. της τάξεως του14.000% όπως στη Βολιβία). Πριν η σοκαρισμένη κοινωνία προλάβει να συνειδητοποιήσει τι της έχει συμβεί και να σκεφτεί πώς να αντιμετωπίσει την κατάσταση, έρχονται οι «σωτήρες» να τη σώσουν. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο(ΔΝΤ), η Παγκόσμια Τράπεζα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ), είναι οι τρεις βασικοί θεσμοί που προσπαθούν να επιβάλλουν ακαριαία τις αλλαγές που προωθούν οι ελεύθερες αγορές και στη δική μας περίπτωση οι «τρείς σωματοφύλακες» συμπληρώνονται και από τον «Ντ’Αρτανιάν» Ευρωπαϊκη Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).

Η δε τριπλή συνταγή δια στόματος Φρίντμαν, όπως έγραψα και πιο πάνω είναι οι ιδιωτικοποιήσεις κρατικών επιχειρήσεων ή αλλιώς αποκρατικοποιήσεις, περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες, δηλαδή σε μισθούς, συντάξεις, επιδόματα ανεργίας, υγειονομική περίθαλψη, κρατική απορύθμιση. Οι συνέπειες είναι οδυνηρές για τους λαούς της γης: αποδυνάμωση του δημόσιου χαρακτήρα των εθνικών κρατών τους και απώλεση κυριαρχικών δικαιωμάτων, μεταβίβαση του δημόσιου πλούτου τους σε μια δράκα ιδιωτών (πανίσχυρων επιχειρηματιών και πολιτικών με δυσδιάκριτες διαχωριστικές γραμμές μεταξύ τους), χάσμα ζάμπλουτων-πάμπτωχων με πλήρη εξαφάνιση της μεσαίας τάξης, θρησκευτικός φονταμενταλισμός, άνοδος ρατσιστικών εθνικιστικών και φασιστικών ιδεών, συρρίκνωση ατομικών ελευθεριών και δικαιωμάτων του ανθρώπου, απεριόριστες δαπάνες για την ασφάλεια, διάχυση του φόβου και τρομοκρατίας στις κοινωνίες και σκληρή καταστολή σε όσους αντιστέκονται στο «σοκ».

Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει δικτάτορες στο παρελθόν, αλλά και «δημοκρατικούς» πολιτικούς σήμερα να μιλάνε με ιατρικούς όρους όταν θέλουν να περιγράψουν μια άσχημη οικονομική ή πολιτική κατάσταση; Μην σας κάνει εντύπωση αυτό, κάνεις τους δεν ήθελε να γίνει γιατρός όταν μεγαλώσει. Η χρησιμοποίηση ανίατων ασθενειών όπως π.χ. του καρκίνου στον πολιτικό λόγο, ενθαρρύνει τη μοιρολατρία και αιτιολογεί τη λήψη αυστηρών έως απάνθρωπων μέτρων, ενώ ενισχύει σημαντικά τη διάδοση της ιδέας ότι η «ασθένεια» είναι αναγκαστικά μοιραία Η έννοια της ασθένειας δεν είναι ποτέ αθώα.

Η ψυχιατρική στην υπηρεσία της οικονομίας. Η χρησιμότητα του ηλεκτροσόκ.

«Το μυαλό τους μοιάζει με λευκή σελίδα πάνω στην οποία μπορούμε να γράψουμε ότι θέλουμε»

(Δρ. Σίριλ Κένεντυ και Δρ. Ντέιβιντ Άνσελ για τα πλεονεκτήματα της θεραπείας με ηλεκτροσόκ 1948)

Η μέθοδος του «σοκ» πρωτοεμφανίστηκε με τη μορφή του ηλεκτροσόκ για άτομα ψυχικά ασθενή, στη δεκαετία του 1950. Ο Γιούεν Κάμερον, καθηγητής ψυχιατρικής στο πανεπιστήμιο Μακγκίλ των ΗΠΑ στη συνέχεια, χρηματοδοτούμενος από τη CIA εφάρμοσε τα ηλεκτροσόκ για τις έρευνες του πάνω στην πλύση εγκεφάλου. Ήταν η εποχή του Ψυχρού πολέμου και η CIA ήθελε να βρει τρόπους να ελέγχει τη σκέψη των αντιπάλων της κομμουνιστών, που συνελάμβανε, μέσα στα πλαίσια των ανακριτικών μεθόδων.

Οι μέθοδοι όμως που εφάρμοζε ο Κάμερον ήταν καθαρά βασανιστήρια. Μάλιστα για του λόγου το αληθές, πολλά άτομα που υπέστησαν τη θεραπεία-σοκ του κατέθεσαν μήνυση αργότερα εναντίον του και τα δικαστήρια έκριναν ότι δικαιούνταν χρηματική αποζημίωση για όσα υπέστησαν, την οποία και έλαβαν.

Στόχος της θεραπείας-σοκ του Κάμερον ήταν να σβήσει από το μυαλό του ασθενούς κάθε μνήμη καθιστώντας το νου του «tabula raza», άγραφτο χαρτί, λευκή σελίδα κι εκεί πάνω να οικοδομήσει μια νέα προσωπικότητα. Για να το πετύχει αυτό χρησιμοποίησε τις εξής μεθόδους: Ηλεκτροσόκ, 2 την ημέρα επί 30 μέρες. Αποστέρηση των αισθήσεων, απομονώνοντας τους μέσα σε σκοτεινούς θαλάμους φορώντας τους αδιαφανή γυαλιά, ωτασπίδες και με δεμένα χέρια μέσα σε κουτιά για να μην αγγίζουν τίποτα. Χορήγηση ψυχοτρόπων ουσιών, πολύωρος ύπνος, 22ώρες το 24ωρο, συνεχώς αναμμένα φώτα σε δωμάτια χωρίς παράθυρα. Έτσι θα έσβηναν την αντίληψη του χώρου, χρόνου, της μνήμης από το μυαλό τους, θα κατέλυαν τις άμυνες τους και τη βούληση για αντίσταση και θα αποσπούσαν τη συναίνεση του και τη συνεργασία του, κατά την ανάκριση του.

Το πρώτο κράτος του σοκ

«Αν υιοθετήσετε τη προσέγγιση του σόκ ,πρέπει να ενεργήσετε σύντομα, πολλαπλά και ακαριαία.»

(Μίλτον Φρίντμαν σε επιστολή του προς τον στρατηγό Πινοτσέτ 21/4/1975)

Ο Φρίντμαν αν και ποτέ δεν το παραδέχτηκε επίσημα είδε στη μέθοδο του ηλεκτροσόκ και των βασανιστηρίων τον τρόπο που μπορούσε να εφαρμόσει την θεωρία του και το πρώτο πειραματικό εργαστήριο του άκουγε στο όνομα Χιλή. Στη δεκαετία του’50 και ’60 η θεωρία του δεν είχε ζήτηση, όταν όμως η κυβέρνηση των ΗΠΑ ανησύχησε από τις εθνικοποιήσεις των ορυχείων στη Χιλή, στις οποίες προέβη ο νεοεκλεγείς σοσιαλιστής Πρόεδρος της, Αλιέντε, και φοβούμενη μήπως το μοντέλο αυτό αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση και σ’ άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής, που βρισκόταν στο υπογάστριο των ΗΠΑ, αποφάσισε την ανατροπή του Αλιέντε και το μετασχηματισμό της οικονομίας της Χιλής. Απευθύνονται στον Φρίντμαν, ο οποίος τους συμβουλεύει ότι όλα πρέπει να γίνουν πολύ γρήγορα πριν ο κόσμος προλάβει να αντιδράσει.

Ο λαός πρέπει να υποστεί πρώτα ένα δυνατό ψυχολογικό και σωματικό σόκ (ένα βίαιο πραξικόπημα που θα ανατρέψει τον εκλεγμένο πρόεδρο τους) κι αμέσως μετά, ένα δεύτερο οικονομικό σοκ με ιδιωτικοποιήσεις κρατικών εταιρειών, περικοπές μισθών και περίθαλψης. Μόνο έτσι μπορεί να περάσουν οι αλλαγές υπέρ της απελευθέρωσης των αγορών. Ο Φρίντμαν με τις θεραπείες-σοκ, που προτείνει αναδεικνύεται ο δεύτερος δόκτορας του σοκ μετά τον ψυχίατρο Κάμερον, που ονειρεύεται να διαγράψει τα πάντα στην οικονομία και στη συλλογική συνείδηση, και κει πάνω στη «λευκή σελίδα» της να οικοδομηθεί μια νέα οικονομία και μια νέα κοινωνία! Και αν όλα αυτά περί «λευκών σελίδων» και «νέων κοινωνιών» σας θυμίζουν έναν άλλο παράφρονα από το παρελθόν με τετράγωνο μουστάκι , δεν κάνετε λάθος.

Μέσα σε 4 μέρες 3.200 άτομα εκτελέστηκαν 80.000 φυλακίστηκαν και 200.000 εγκατέλειψαν τη χώρα για πολιτικούς λόγους. Στα δυο μεγαλύτερα ποδοσφαιρικά γήπεδα της πρωτεύουσας συγκέντρωσαν 13.500 άτομα. Κουκουλοφόροι καταδότες περιφέρονταν στις κερκίδες υποδεικνύοντας τους υπονομευτές του νέου καθεστώτος, τους οποίους οδηγούσαν στα αποδυτήρια για να τους βασανίσουν και να τους εκτελέσουν. Ήταν ένα σωματικό και ψυχολογικό σοκ για τους Χιλιανούς, για να μπορέσουν στη συνέχεια τα «Παιδιά του Σικάγου» να εφαρμόσουν τη θεραπεία-οικονομικό σοκ και να επαναφέρουν τη Χιλή στο «σωστό» δρόμο των ελεύθερων αγορών, μακριά απ’ τα «μιάσματα». των κρατικοποιήσεων του εθνικού της πλούτου.

Η τριπλή συνταγή του Φρίντμαν τίθεται σε εφαρμογή.

Οι αλλαγές πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέσα σε ένα εξάμηνο, διότι μετά ο κόσμος θα αρχίσει να αντιδρά. Ιδιωτικοποιείται μεγάλο μέρος του εθνικού πλούτου της Χιλής, περικόπτονται κοινωνικές δαπάνες, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού οδηγείται στην εξαθλίωση. Δέκα χρόνια μετά, το 1982 η οικονομία της Χιλής κατέρρευσε παρά το διαφημιζόμενο «οικονομικό θαύμα», που είχαν δημιουργήσει οι ελεύθερες αγορές. Αιτία της κατάρρευσης ήταν οι λεγόμενοι «πιράνχας», ιδιοκτήτες χρηματοοικονομικών εταιρειών που δρώντας ανεξέλεγκτα είχαν αγοράσει περιουσιακά στοιχεία της χώρας με δανεικά χρήματα, δημιουργώντας ένα τεράστιο χρέος 14δις δολάρια.


Μήπως όλα αυτά σας φαίνονται ίδια με όσα γίνονται αυτή τη περίοδο στην Ελλάδα; Δεν απατάστε, η Ελλάδα είναι το πρώτο πειραματικό εργαστήριο των «παιδιών του Σικάγο» για τον 21ο αιώνα και ένα από τα πρώτα όπου οι θεωρίες του Φρίντμαν προσπαθούν να δοκιμαστούν μέσα από εκλεγμένες δημοκρατικές κυβερνήσεις. Αν αυτές δε, φέρουν και το προσωνύμιο του σοσιαλισμού στο πρόγραμμα τους, τόσο το καλύτερο για την Οργουελική νέα γλώσσα που έχει επιβάλει η κυριαρχία.

Για την Ιστορία οι «θεραπείες του σοκ» μετά τις λατινοαμερικάνικες χούντες συνεχίστηκαν μετά την κατάρρευση του ανύπαρκτου σοσιαλισμού στην Ανατολική Ευρώπη, κυρίως στην Ρωσία και στην Πολωνία, στην Νότια Αφρική, στην Νοτιοανατολική Ασία μετά την κατάρρευση της λεγόμενης οικονομικής «ασιατικής τίγρης», αλλά και στη «κομμουνιστική Κίνα» των πάμφθηνων προϊόντων και σχεδόν τσάμπα εργατικών χεριών. Όσο δε για τις πανίσχυρες ΗΠΑ το δόγμα του σοκ ήρθε ένα πρωινό της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Και ποία η ειρωνεία, την ίδια ακριβώς μέρα που 28 χρόνια πριν ο Πινοτσέτ ανέτρεπε στη Χιλή τον Αλίεντε!

Ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας γεννήθηκε

«Μετά την 11η Σεπτεμβρίου θεωρώ ότι η συνετή χρήση βίας θα μπορούσε να έχει θεραπευτικά αποτελέσματα.»

(Ρίτσαρντ Κοέν, αρθρογράφος της Washington Post)

Έχουμε μπει στη νέα χιλιετία και στην πολιτική εξουσία των ΗΠΑ κυριαρχούν ο Μπους ο νεότερος κι η παρέα του ο Ράμσφελντ κι ο Τσέϊνι. Η θεραπεία-σοκ εφαρμόζεται τώρα στις ΗΠΑ! Οι Δίδυμοι Πύργοι, που έδρευε το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου δέχονται επίθεση από τρομοκράτες. Ήταν 11 Σεπτεμβρίου 2001. Ήταν ένα σοκ για την Αμερικανούς και για την παγκόσμια κοινή γνώμη. Η αμερικάνικη οικονομία βρίσκεται σε ύφεση κι ανακαλύπτεται μια καινούργια κερδοφόρος αγορά, αυτή της βιομηχανίας των προϊόντων ασφάλειας, των προηγμένων τεχνολογικών συστημάτων (κάμερες, βιομετρικές ταυτότητες, εικονικά τείχη) που θα προστατεύουν από τον εχθρό. Κι ο εχθρός «κατασκευάζεται» είναι ο τρομοκράτης.

Ο τρομοκράτης δεν είναι ο τύπος του εχθρού, όπου τον ξέρουμε, κι από τον οποίο προσπαθούμε να προφυλαχτούμε. Ο τρομοκράτης είναι ο άγνωστος εχθρός ο οποίος μέσα από το στόμα του ίδιου του Μπούς: «μπορεί να χτυπήσει οπουδήποτε». Η διαιώνιση του φόβου μέσα στην κοινωνία είναι απαραίτητη για να μπορεί να δουλεύει η βιομηχανία της ασφάλειας, και τα άτομα συχνά προκαλούνται να καταδίδουν συμπολίτες τους ως τρομοκράτες, όταν μάλιστα αμείβονται γι αυτό! Αποτέλεσμα για την κοινωνία: αλλάζουν κι οι αξίες του πολιτισμού της! Και αν όλα αυτά σας θυμίζουν τις παραινέσεις της Ελληνικής αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας για άντληση πληροφοριών σχετικά με τους εγχώριους «τρομοκράτες» ακόμη και ανώνυμα, ο παρασημοφορημένος πρώην υπουργός προ.πο. ο Μιχαλάκης ο Χρυσοχοϊδης δεν φταίει σε τίποτα και όλα είναι μια σατανική σύμπτωση!

Καταλυτικό ρόλο σ’ αυτή τη Νέα Οικονομία της καταστροφής έπαιξαν ο Υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Ράμσφελντ κι ο αντιπρόεδρος Τσέϊνι Ο Ράμσφελντ θαυμαστής του Φρίντμαν από τον καιρό που φοιτούσε στη Σχολή του Σικάγου, είχε διατελέσει αξιωματούχος επί κυβερνήσεων Νίξον και Φορντ και τα τελευταία 20 χρόνια ήταν μέλος ή επικεφαλής των διοικητικών συμβουλίων πολυεθνικών εταιρειών, όπως αυτών που παρασκεύαζαν την ασπαρτάμη ή το φάρμακο Tamiflu για τη γρίπη των πτηνών, ασθένεια που είχε τρομοκρατήσει τον πλανήτη ή φάρμακα για το AIDS. Ο Ράμσφελντ έβλεπε μια τεράστια αγορά να αναπτύσσεται στην προοπτική ενός δυσοίωνος μέλλοντος γύρω από τις επιδημίες, ενώ ο Τσέϊνι στην προοπτική ενός δυσοίωνου μέλλοντος με πολέμους. Ο Τσέϊνι και η σύζυγος του Λιν ήταν ένα πανίσχυρο ζευγάρι που οικοδόμησαν την τεράστια περιουσία τους ποντάροντας ο ένας στους πολέμους που διεξήγαγαν οι ΗΠΑ στο εξωτερικό μέσα από τις δραστηριότητες της εταιρείας του Halliburton (που ανέλαβε την ανοικοδόμηση του Ιράκ), ενώ η σύζυγος βοηθώντας την Lockheed (πολεμική αεροπορική βιομηχανία) στην ηλεκτρονική συλλογή δεδομένων για να αναλάβει τη διεύθυνση των κρατικών υπηρεσιών των ΗΠΑ.

Η Ελλάδα του ΠΑ-ΣΟΚ

«Η Ελλάδα θυσιάστηκε για να σωθεί η ευρωζώνη. Και για να γίνει, σας εκπαιδεύουν να αισθάνεστε ένοχοι γι΄ αυτό που είστε. Έχουν ήδη διαγνώσει ότι είστε άρρωστοι»

(Ναόμι Κλάιν δημοσιογράφος σε πρόσφατη συνέντευξη της σε ελληνικό μέσο)

Είναι γνωστό ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και ο πρωθυπουργός Γ.Α.Π. είναι αντιεξουσιαστές (όπως είχε δηλώσει όταν ανέλαβε την εξουσία). Δεν γνωρίζαμε όμως ότι το έλεγε σοβαρά. Η απόδειξη όμως ήρθε στις 11/7/11 όταν διάβασα σε άρθρο του Γ.Βότση στην «Ελευθεροτυπία» ότι μήνες πριν τον τελευταίο ανασχηματισμό σε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, όλοι οι υπουργοί βρήκαν μπροστά τους φωτοτυπημένο το εξώφυλλο του βιβλίου της Ναόμι Κλάιν «το δόγμα του σοκ» και άκουσαν την πρωθυπουργική παρότρυνση, να το μελετήσουν προσεκτικά γιατί είναι «εξαιρετικά ενδιαφέρον». Όντως το βιβλίο είναι ένα από τα καλύτερα βιβλία που έχουν γραφτεί για τη θεωρία του Φρίντμαν και πως αυτή έγινε πράξη σε πολλές χώρες του πλανήτη με τα γνωστά καταστρεπτικά αποτελέσματα για τους λαούς τους.

Από τα ως τώρα έργα της κυβέρνησης στη fast track φτωχοποίηση του λαού οι υπουργοί αποδείχτηκαν πολύ καλοί αναγνώστες. Καλύτερος όλων φυσικά ο αντιπρόεδρος και γνωστό παχύδερμο Θ.Πάγκαλος ο οποίος με το γνωστό «μαζί τα φάγαμε» ακολούθησε κατά γράμμα τις εντολές των «παιδιών του Σικάγο» και προσπάθησε να δημιουργήσει ενοχές στον ελληνικό λαό για τη κατάρρευση της οικονομίας, απενοχοποιόντας την οικονομική και πολιτική ελίτ του τόπου από τις ευθύνες της και φορτώνοντας τες αποκλειστικά στις πλάτες των μισθωτών και συνταξιούχων.

Η πραγματικότητα όμως μας δείχνει άλλα. Τα περισσότερα χρήματα της διάσωσης δόθηκαν στις τράπεζες συνεχίζοντας να κερδίζουν χρήματα ενώ το κράτος μπήκε εγγυητής των χρεών τους. Στη πραγματικότητα, αυτό που έγινε ήταν μία ξεκάθαρη ληστεία του λαού προκειμένου να σωθεί το τραπεζικό λόμπι. Σε κάθε χώρα όπου εφαρμόστηκαν οι πολιτικές της «Σχολής του Σικάγου» τα τελευταία τριάντα χρόνια αυτό που προέκυψε ήταν μια κρατική συμμαχία ανάμεσα σε μια δράκα πανίσχυρων εταιρειών και σε μια τάξη πλουσίων πολιτικών, με τις διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στις δύο ομάδες να είναι εξαιρετικά δυσδιάκριτες και διαρκώς μετακινούμενες.

Αυτό ήταν το πρώτο σοκ που δέχθηκαν οι πληθυσμοί των περιοχών αυτών. Δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι τους πρόδωσαν και έλεγαν ψέματα οι δικές τους κυβερνήσεις. Το δεύτερο σοκ (όπως αποδείχθηκε το 2006) και το σχέδιο του νεοφιλελευθερισμού δεν ήταν ούτε των κυβερνήσεων, ούτε καν του ΔΝΤ. Ολόκληρο το πρόγραμμα της θεραπείας-σοκ που επιβλήθηκε ως τις αρχές του 1990, απλά εκπονήθηκε κρυφά από τις JP Morgan και τη Citibank τους δύο μεγάλους ιδιώτες πιστωτές. Είχαν δηλαδή επιβάλει ένα ειδικό και οδυνηρό πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, χωρίς καν να πυροδοτήσουν μια εθνική εξέγερση. Πώς τα κατάφεραν; Χρόνια μετά ο Καβάγιο, ο πρωτεργάτης της θεραπείας σοκ στην Αργεντινή θα έδινε ο ίδιος την εξήγηση: Οι περίοδοι μεγάλων προβλημάτων (υπερπληθωρισμός στις συγκεκριμένες χώρες, το χρέος σήμερα για μας) είναι τρομακτικές για τους ανθρώπους. Δημιουργείται πανικός, φόβος, αβεβαιότητα για το αύριο.

Γι’ αυτό το λόγο ζητούν από την κυβέρνηση (την οποία μάλιστα αρχικά εμπιστεύονται) να κάνει κάτι γρήγορα. Αν η κυβέρνηση παρουσιάσει κάποιο πρόγραμμα (και δεν υπάρχει άλλη πρόταση πειστική από άλλα κόμματα) ο πληθυσμός είναι κατ΄ αρχάς έτοιμος να αποδεχθεί δραστικές αλλαγές προκειμένου να εξαλειφθεί το έντονο πρόβλημα της στιγμής, περιμένοντας ότι θα επανέλθει η φυσιολογική κατάσταση των πραγμάτων. Εκείνο δηλαδή που χρησιμοποίησαν οι ηγέτες της περιόδου ήταν μια ψυχολογική παρά οικονομική τεχνική. Όπως πολύ καλά κατάλαβαν οι βετεράνοι της ιδιωτικοποίησης οι άνθρωποι είναι πρόθυμοι σε περιόδους κρίσης –είτε αυτή αφορά την κατάρρευση της οικονομίας είτε μια τρομοκρατική επίθεση είτε ένα φυσικό φαινόμενο καταστροφής– να εκχωρήσουν ένα πολύ μεγάλο μέρος της εξουσίας σε όποιον διατείνεται ότι διαθέτει μια μαγική θεραπεία.

Με αυτό τον τρόπο δηλ. υπό την επίδραση του σοκ, με υποσχέσεις για προσωρινές θυσίες που θα τις διαδέχονταν μελλοντικές καλύτερες μέρες και ψέματα, κατάφερε η σταυροφορία που είχε ξεκινήσει ο Φρίντμαν να επιβιώσει κατά την διάρκεια της μετάβασης στη δημοκρατία, να επεκταθεί σε άλλες χώρες και να φθάσει και σε μας σήμερα. Και ω! τι έκπληξη! Θα ξαναβρούμε τον Καβάγιο (αυτόν τον αστέρα της οικονομικής καταστροφής) στις μέρες μας να στεγάζεται σαν οικονομικός σύμβουλος, του πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου, στην «ομάδα των 30» μια διεθνή συμβουλευτική επιτροπή για τραπεζικά θέματα.

Η ΕΛ.ΑΣ. διαβάζει Φρίντμαν

«Ανώτατος άρχοντας είναι αυτός που αποφασίζει πότε υπάρχει κατάσταση έκτακτης ανάγκης»

(Καρλ Σμιτ ναζιστής νομικός 1936)

Δεν υπάρχει ανθρώπινος τρόπος να κυβερνώνται οι άνθρωποι χωρίς τη θέληση τους. Όπως δεν υπάρχει ήπιος κι ευγενικός τρόπος να θέσεις μια χώρα υπό κατοχή παρά τη θέληση των κατοίκων της, έτσι δεν υπάρχει και ειρηνικός τρόπος να στερήσεις από εκατομμύρια ανθρώπους όσα χρειάζονται για να ζουν με αξιοπρέπεια. Η ληστεία, είτε μιας έκτασης γης, είτε ενός τρόπου ζωής, απαιτεί άσκηση βίας, ή τουλάχιστον την πειστική απειλή ότι θα ασκηθεί βία. Κατά αυτή την έννοια οι οικονομικές κρίσεις είναι ταυτόχρονα και περίοδοι αναστολής της δημοκρατίας κατά τη διάρκεια των οποίων δεν υφίσταται η ανάγκη για συγκατάθεση και συναίνεση του λαού.

Στις 29 Ιουνίου ψηφίστηκε στη Βουλή το Μεσοπρόθεσμο το οποίο ήρθε να σφραγίσει στην Ελλάδα το δόγμα που εμπνεύστηκε ο Φρίντμαν και η παρέα του. Η ψήφιση συνοδεύτηκε από την πρωτοφανή αστυνομική βία στους ειρηνικούς διαδηλωτές, από τη γενικευμένη επίθεση δυνάμεων καταστολής. Ένα 48ωρο χημικών που έκοψε την ανάσα στο κέντρο της πόλης και προκάλεσε σοκ και δέος. Τα βίντεο και οι φωτογραφίες που κυκλοφορούν στο Διαδίκτυο είναι ενδεικτικά.

Οι εικόνες των «Ρόμποκοπ» που με μεγάλη ταχύτητα κατεβαίνουν τον πεζόδρομο της Μητροπόλεως με τις μηχανές τους και πετούν κρότου-λάμψης στα τραπέζια των σουβλατζίδικων, πάνω στους ανθρώπους, προκάλεσαν σοκ. Η αστυνομία γνωρίζει ότι βρισκόμαστε στην ψηφιακή εποχή, ότι οι αυθαιρεσίες της θα καταγράφονταν και θα έκαναν τον γύρο της χώρας, θα έμπαιναν σε κάθε σπίτι.

Αυτό ακριβώς επεδίωκε άλλωστε: Να καταγραφούν οι εικόνες στις συνειδήσεις των πολιτών, να γίνει κατανοητό ότι το κοινωνικό συμβόλαιο της Μεταπολίτευσης έσπασε, όποιος αντιδρά στη συνταγή είτε θα τρομοκρατηθεί για να το βουλώσει είτε θα εξοντωθεί και θα το βουλώσει.

Ας κάνουμε την αρχή (του τέλους της φαυλότητας) και ας αδράξουμε την ευκαιρία.

Η εφημερίδα που διαβάζετε αυτή τη στιγμή πρωτοκυκλοφόρησε τον Μάρτη του 2009.


Απόσπασμα άρθρου που είδαμε εδώ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ,ΣΥΜΠΤΥΞΗ ΑΡΘΡΩΝ,ΠΡΟΣΘΗΚΕΣ,ΦΩΤΟ : Α.Τ.