3 Ιουλ 2015

Χρεοκοπία ή λιτότητα




Αυτή είναι η ουσία του δημοψηφίσματος, ενώ φαίνεται πως γίνεται προσπάθεια να «εκμαιευθεί» εκ των υστέρων η συμφωνία των Ελλήνων για την πτώχευση της χώρας – έτσι ώστε να ξεκινήσουν μετά οι διαπραγματεύσεις του χρέους με τους δανειστές.

Από την αρχή της κρίσης, ειδικά μετά το PSI, είχαμε επισημάνει πως η Ελλάδα βαδίζει στα ίχνη της Αργεντινής (ανάλυση) – μίας χώρας που αντιμετώπισε τις ίδιες δυσκολίες, οι οποίες οφείλονταν στο μεγάλο της πρόβλημα: στους δυσλειτουργικούς Θεσμούς (άρθρο).

Εάν λοιπόν θα ήθελε κανείς να ενημερωθεί για το τι θα μπορούσε να συμβεί μελλοντικά στην Ελλάδα, θα έπρεπε να διαβάσει ψύχραιμα το κείμενο «Η πτώχευση της Αργεντινής» – λαμβάνοντας όμως υπ’ όψιν του πως η Ελλάδα είναι ένα κράτος της Ευρώπης, με διαφορετικά γεωπολιτικά ρίσκα, ενώ δεν έχει τη νομισματική της κυριαρχία.

Επίσης πως το δημόσιο χρέος της Ελλάδας είναι σήμερα διπλάσιο από αυτό της Αργεντινής όταν χρεοκόπησε (2001), μετά την πτώχευση σχεδόν διπλασιάσθηκε λόγω της υποτίμησης του νομίσματος της (γράφημα), ακολούθησε η περιπετειώδης διαγραφή μεγάλου μέρους του το 2004, με την οποία όμως απλά επανήλθε στα επίπεδα της πτώχευσης, ενώ συνεχίζει να αντιμετωπίζει προβλήματα με τους πιστωτές της, παραμένοντας απομονωμένη από τις διεθνείς αγορές χρηματοδότησης – με τη διαφθορά, καθώς επίσης με τις υπόλοιπες δυσλειτουργίες της δημόσιας διοίκησης της να παραμένουν ως είχαν.

Τα παραπάνω δεν σημαίνουν βέβαια πως η οικονομία της Ελλάδας θα εξελιχθεί ανάλογα.


Επιθυμώ μόνο να τονίσω ότι, η μονομερής διαγραφή του δημοσίου χρέους, κρίνοντας τουλάχιστον από το παράδειγμα της Αργεντινής, δεν είναι νομοτελειακά ότι καλύτερο για μία χώρα – ενώ η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύθηκε προεκλογικά πως θα επιδιώξει την πράγματι απαιτούμενη διαγραφή, σε συμφωνία με τους δανειστές της πατρίδας μας (ανάλυση), παραμένοντας εντός της Ευρωζώνης.

Όσον αφορά τώρα το δημοψήφισμα, το οποίο έχουμε βέβαια υποστηρίξει στο παρελθόν (Δημοψήφισμα τώρα!), θεωρώ πως γίνεται εξαιρετικά καθυστερημένα, σε μία από τις χειρότερες στιγμές της ιστορίας μας –γεγονός που εύλογα δημιουργεί σοβαρές υποψίες, σε σχέση με το τι πραγματικά επιδιώκει η κυβέρνηση.

Υποθέτω πάντως πως το ερώτημα του, έτσι όπως τουλάχιστον διατυπώνεται, είναι ουσιαστικά «Χρεοκοπία (ΟΧΙ) ή λιτότητα (ΝΑΙ)» – αν και η Ελλάδα αδυνατεί πλέον να εξυπηρετήσει τις υποχρεώσεις της, οπότε έχει πρακτικά πτωχεύσει. Ο πρωθυπουργός όμως μάλλον χρειάζεται εκ των υστέρων την έγκριση των Ελλήνων για τη χρεοκοπία που ο ίδιος προκάλεσε (ΟΧΙ), έτσι ώστε να μην έχει την ευθύνη – κάτι που δεν είναι τόσο ειλικρινές ή έντιμο, όσο θα ήθελα.

Με την απάντηση λοιπόν στο δεύτερο σκέλος του ερωτήματος να είναι ίσως αρνητική, αφού κανένας δεν θέλει τη λιτότητα, η οποία έχει τεκμηριωμένα καταστρέψει την οικονομία μας (ανάλυση), φαίνεται πως γίνεται προσπάθεια εκ μέρους της κυβέρνησης να «εκμαιευθεί» έμμεσα η συμφωνία της πλειοψηφίας των Ελλήνων για τη χρεοκοπία της χώρας – έτσι ώστε να ξεκινήσουν μετά οι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, για τη διαγραφή μέρους του χρέους, όπως ακριβώς συνέβη στην Αργεντινή.

Ελπίζοντας τώρα πως στην περίπτωση του «ΟΧΙ» η χρεοκοπία θα δρομολογηθεί εντός της Ευρωζώνης, καθώς επίσης πως δεν θα υποστεί η Ελλάδα τη θεραπεία του σοκ, έχω την άποψη πως δεν είναι έντιμη η παραπλάνηση των Πολιτών, με αναφορές σε μία λύση που θα επιτευχθεί εντός δύο ημερών – εκτός εάν η κυβέρνηση στηρίζεται σε κάποια μεγάλη δύναμη, η οποία της έχει υποσχεθεί κάτι ανάλογο.

Βέβαια, η συμφωνία με τους πιστωτές θα μπορούσε να είναι ήδη υπογεγραμμένη, αλλά να «παίζεται θέατρο» επειδή δεν θα εγκρινόταν από τη Βουλή. Εάν όμως δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο, τότε οι διαπραγματεύσεις θα απαιτήσουν αρκετό χρόνο – οι τράπεζες θα μείνουν κλειστές, οι καταθέσεις θα διακινδυνεύσουν και η οικονομία της χώρας μας θα υποστεί ένα πολύ μεγάλο πλήγμα.

Εάν όμως χαθούν και άλλα χρήματα από την Ελλάδα, εάν δηλαδή η διαγραφή 150 δις € του δημοσίου χρέους, για παράδειγμα, κοστίσει περισσότερα, όπως συνέβη στην Αργεντινή, επίσης στη χώρα μας μετά το εγκληματικό PSI (χρεοκόπησαν οι τράπεζες, τα ασφαλιστικά ταμεία κλπ., οπότε κόστισε πολύ ακριβότερα, ενώ οι συνολικές ζημίες που έχει υποστεί η Ελλάδα από το 2009 πλησιάζουν το 1 τρις €), δεν θα είναι αλήθεια «δώρο άδωρο»;

Η απάντηση είναι πολύ απλή: για όλους εμάς τους Πολίτες θα είναι ασφαλώς «δώρο άδωρο», αλλά για την κυβέρνηση όχι – αφού η διαγραφή θα θεωρούνταν πιθανότατα από τους Έλληνες ως μία ηρωική πράξη,πάντοτε με κριτήριο τη συμπεριφορά των Αργεντινών. Σε κάθε περίπτωση, τα άμεσα αποτελέσματα της ενδεχόμενης διαγραφής, εάν διενεργηθεί με αυτόν τον τρόπο, δεν θα είναι καθόλου ευχάριστα για τις μεσαίες και μικρές εισοδηματικές τάξεις – ενώ οι ανώτερες θα μείνουν για μερικά χρόνια στο εξωτερικό, περιμένοντας να κοπάσει η τρομακτική θύελλα.

Συνεχίζοντας, πρόκειται φυσικά για υποθέσεις, οι οποίες δεν σημαίνει πως θα αποδειχθούν στην πράξη – αφού υπάρχουν πολλά άλλα ενδεχόμενα, ειδικά μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης του ΔΝΤ, τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή.

Αρκετοί δε θεωρούν πως η αναφορά στη μη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, λίγες ημέρες πριν από το δημοψήφισμα, ίσως αποσκοπεί στη διάλυση της Ευρωζώνης, πριν καταφέρει να ισχυροποιηθεί επικίνδυνα η γερμανική ηγεμονία στην ήπειρο μας – κάτι που δεν είναι παράλογο, κρίνοντας από όλα όσα έχουν συμβεί μετά το 2010.

Δυναμιτίζει βέβαια τις ελληνικές προσπάθειες χρηματοδότησης, αφού το ΔΝΤ αποδέχεται την αποτυχία του (ανάλυση), ενώ αναφέρεται σε ένα επί πλέον δάνειο άνω των 50 δις €, το οποίο φυσικά πολύ δύσκολα θα ενέκρινε η καγκελάριος, αλλά κανένας δεν ξέρει τα πραγματικά του κίνητρα – τα οποία θα φανούν πάρα πολύ σύντομα.

Ολοκληρώνοντας, παρά το ότι θεωρώ πως το δημοψήφισμα είναι στη λάθος χρονική στιγμή, ενώ το ερώτημα του θα έπρεπε να συνοδεύεται με τα σχέδια της κυβέρνησης για την επόμενη ημέρα, να μην αποτελεί δηλαδή ένα από τα πολλά «πολιτικά ψέματα», δεν πιστεύω πως θα διχάσει τους Έλληνες.

Ούτε ότι θα προκαλέσει έναν εμφύλιο πόλεμο μεταξύ τους, ούτε πως ισοδυναμεί με την πραξικοπηματική κατάληψη της εξουσίας από την αριστερά – ή ότι η «σύμπνοια» της ακροδεξιάς παράταξης με την κυβέρνηση συνεργασίας έχει στόχο την κατάλυση της Δημοκρατίας. Πρόκειται ασφαλώς για υπερβολές, τις οποίες δεν συμμερίζομαι – έχοντας απόλυτη εμπιστοσύνη στη φυλή μας.


Άρης Οικονόμου, Senior Analyst (finance & markets)