Το 2014, η οργάνωση GRAIN αποκάλυψε ότι οι μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις παράγουν το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας τροφής στην έκθεσή της "Hungry for land: small farmers feed the world with less than a quarter of all farmland". (Πεινασμένοι για γη: οι μικροί αγρότες τρέφουν τον κόσμο με λιγότερο από το ένα τέταρτο του συνόλου των γεωργικών εκτάσεων)
Η έκθεση Οι αγρότες μικρής κλίμακας και οι χωρικοί εξακολουθούν να τρέφουν τον κόσμο (ETC Group, 2022) το επιβεβαίωσε αυτό.
Οι μικροκαλλιεργητές παράγουν έως και το 80% των τροφίμων στις μη βιομηχανικές χώρες. Ωστόσο, σήμερα είναι στριμωγμένοι σε λιγότερο από το ένα τέταρτο της παγκόσμιας καλλιεργήσιμης γης. Την περίοδο 1974-2014 140 εκατομμύρια εκτάρια - περισσότερα από το σύνολο της γεωργικής γης της Κίνας - κατελήφθησαν για φυτείες σόγιας, φοινικέλαιου, ελαιοκράμβης και ζαχαροκάλαμου.
Η GRAIN σημείωσε ότι η συγκέντρωση γόνιμης γεωργικής γης σε όλο και λιγότερα χέρια σχετίζεται άμεσα με τον αυξανόμενο αριθμό ανθρώπων που πεινούν καθημερινά. Ενώ οι βιομηχανικές φάρμες έχουν τεράστια δύναμη, επιρροή και πόρους, τα στοιχεία της GRAIN έδειξαν ότι οι μικρές φάρμες σχεδόν παντού ξεπερνούν τις μεγάλες φάρμες από άποψη παραγωγικότητας.
Την ίδια χρονιά, η δεξαμενή πολιτικής σκέψης Oakland Institute δημοσίευσε μια έκθεση στην οποία αναφέρεται ότι τα πρώτα χρόνια του 21ου αιώνα θα μείνουν στην ιστορία για μια παγκόσμια κούρσα γης σχεδόν πρωτοφανούς κλίμακας. Εκτιμάται ότι 500 εκατομμύρια στρέμματα, μια έκταση οκταπλάσια από το μέγεθος της Βρετανίας, αγοράστηκαν ή εκμισθώθηκαν σε όλο τον αναπτυσσόμενο κόσμο μεταξύ 2000 και 2011, συχνά εις βάρος της τοπικής επισιτιστικής ασφάλειας και των δικαιωμάτων γης.
Οι θεσμικοί επενδυτές, συμπεριλαμβανομένων των hedge funds, των ιδιωτικών κεφαλαίων, των συνταξιοδοτικών ταμείων και των πανεπιστημιακών κληροδοτημάτων, ήταν πρόθυμοι να επωφεληθούν από την παγκόσμια γεωργική γη ως μια νέα και ιδιαίτερα επιθυμητή κατηγορία περιουσιακών στοιχείων.
Η τάση αυτή δεν περιοριζόταν στην αγορά γεωργικής γης σε χώρες με χαμηλό εισόδημα. Η Anuradha Mittal του Oakland Institute υποστήριξε ότι υπήρχε μια νέα βιασύνη για τις αγροτικές εκτάσεις των ΗΠΑ. Ένας ηγέτης του κλάδου εκτίμησε ότι θεσμικά κεφάλαια ύψους 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων αναζητούσαν πρόσβαση σε αυτή τη γη στις ΗΠΑ.
Παρόλο που οι επενδυτές πίστευαν ότι υπάρχουν αγροτικές εκτάσεις αξίας περίπου 1,8 τρισεκατομμυρίων δολαρίων σε όλες τις ΗΠΑ, από αυτές μεταξύ 300 και 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων (στοιχεία του 2014) θεωρούνται "θεσμικής ποιότητας" - ένας συνδυασμός παραγόντων που σχετίζονται με το μέγεθος, την πρόσβαση στο νερό, την ποιότητα του εδάφους και την τοποθεσία που καθορίζουν την επενδυτική ελκυστικότητα ενός ακινήτου.
Το 2014, ο Mittal δήλωσε ότι αν δεν ληφθούν μέτρα, τότε μια τέλεια καταιγίδα παγκόσμιων και εθνικών τάσεων θα μπορούσε να συγκλίνει ώστε να μετατοπιστεί μόνιμα η ιδιοκτησία των γεωργικών εκμεταλλεύσεων από τις οικογενειακές επιχειρήσεις σε θεσμικούς επενδυτές και άλλες ενοποιημένες εταιρικές δραστηριότητες.
Γιατί αυτό έχει σημασία
Η αγροτική/μικρομεσαία γεωργία δίνει προτεραιότητα στην παραγωγή τροφίμων για τις τοπικές και εθνικές αγορές καθώς και για τις οικογένειες των αγροτών, ενώ οι εταιρείες καταλαμβάνουν εύφορη γη και δίνουν προτεραιότητα στα εμπορεύματα ή στις εξαγωγικές καλλιέργειες για κέρδη και αγορές μακριά, οι οποίες τείνουν να καλύπτουν τις ανάγκες των πιο εύπορων τμημάτων του παγκόσμιου πληθυσμού.
Το 2013, μια έκθεση του ΟΗΕ ανέφερε ότι η γεωργία τόσο στις πλούσιες όσο και στις φτωχές χώρες θα πρέπει να μετατοπιστεί από τις μονοκαλλιέργειες προς μεγαλύτερες ποικιλίες καλλιεργειών, μειωμένη χρήση λιπασμάτων και άλλων εισροών, αυξημένη υποστήριξη για τους μικρούς αγρότες και περισσότερο εστιασμένη σε τοπικό επίπεδο παραγωγή και κατανάλωση τροφίμων. Η έκθεση ανέφερε ότι οι μονοκαλλιέργειες και οι βιομηχανικές μέθοδοι καλλιέργειας δεν παρέχουν επαρκή και οικονομικά προσιτά τρόφιμα εκεί που χρειάζονται.
Τον Σεπτέμβριο του 2020, ωστόσο, η GRAIN έδειξε μια επιτάχυνση της τάσης για την οποία είχε προειδοποιήσει έξι χρόνια νωρίτερα: θεσμικές επενδύσεις μέσω ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων που χρησιμοποιούνται για τη μίσθωση ή την εξαγορά γεωργικών εκμεταλλεύσεων με χαμηλό κόστος και τη συγκέντρωσή τους σε βιομηχανικής κλίμακας επιχειρήσεις. Μία από τις εταιρείες που πρωτοστατούν σε αυτό είναι η εταιρεία διαχείρισης επενδυτικών κεφαλαίων BlackRock, η οποία υπάρχει για να βάζει τα κεφάλαιά της να δουλεύουν για να βγάζουν χρήματα για τους πελάτες της.
Η BlackRock κατέχει μετοχές σε ορισμένες από τις μεγαλύτερες εταιρείες τροφίμων παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων των Nestlé, Coca-Cola, PepsiCo, Walmart, Danone και Kraft Heinz, και έχει επίσης σημαντικές μετοχές στις περισσότερες από τις κορυφαίες εισηγμένες στο χρηματιστήριο εταιρείες τροφίμων και γεωργίας: εκείνες που επικεντρώνονται στην παροχή εισροών (σπόροι, χημικά, λιπάσματα) και γεωργικού εξοπλισμού, καθώς και στις εταιρείες εμπορίας γεωργικών προϊόντων, όπως οι Deere, Bunge, ADM και Tyson (με βάση τα στοιχεία της BlackRock από το 2018).
Μαζί, οι πέντε κορυφαίοι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων παγκοσμίως - BlackRock, Vanguard, State Street, Fidelity και Capital Group - κατέχουν περίπου το 10-30% των μετοχών των κορυφαίων εταιρειών του αγροδιατροφικού τομέα.
Το άρθρο Ποιος οδηγεί το καταστροφικό μοντέλο της βιομηχανικής γεωργίας; (2022) του Frederic Mousseau του Oakland Institute έδειξε ότι η BlackRock και η Vanguard είναι μακράν οι μεγαλύτεροι μέτοχοι σε οκτώ από τις μεγαλύτερες εταιρείες φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων: Yara, CF Industries Holdings K+S Aktiengesellschaft, Nutrien, The Mosaic Company, Corteva και Bayer.
Τα κέρδη αυτών των εταιρειών προβλέπεται να διπλασιαστούν, από 19 δισεκατομμύρια δολάρια το 2021 σε 38 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022, και θα συνεχίσουν να αυξάνονται όσο το μοντέλο παραγωγής βιομηχανικής γεωργίας στο οποίο βασίζονται συνεχίζει να επεκτείνεται. Άλλοι μεγάλοι μέτοχοι περιλαμβάνουν επενδυτικές εταιρείες, τράπεζες και συνταξιοδοτικά ταμεία από την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική.
Μέσω των κεφαλαιακών τους ενέσεων, η BlackRock κ.ά. τροφοδοτούν και αποκομίζουν τεράστια κέρδη από ένα παγκοσμιοποιημένο σύστημα τροφίμων που ευθύνεται για την εξάλειψη των αυτόχθονων συστημάτων παραγωγής, την απαλλοτρίωση σπόρων, γης και γνώσεων, την εξαθλίωση, τον εκτοπισμό ή την προλεταριοποίηση των αγροτών και την καταστροφή των αγροτικών κοινοτήτων και πολιτισμών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα κακής ποιότητας τρόφιμα και ασθένειες, παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οικολογική καταστροφή.
Συστημικός εξαναγκασμός
Μετά το 1945, η τράπεζα Rockefeller Chase Manhattan μαζί με την Παγκόσμια Τράπεζα βοήθησαν στην ανάπτυξη αυτού που έχει γίνει το κυρίαρχο σύγχρονο αγροδιατροφικό σύστημα υπό το πρόσχημα μιας υποτιθέμενης "θαυματουργής", ελεγχόμενης από τις εταιρείες, χημικής έντασης Πράσινης Επανάστασης (τα πολυδιαφημισμένα αλλά σπάνια αμφισβητούμενα "θαύματα" της αυξημένης παραγωγής τροφίμων δεν είναι τίποτα τέτοιο- για παράδειγμα, δείτε το What the Green Revolution Did for India και New Histories of the Green Revolution).
Έκτοτε, το ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα και ο ΠΟΕ βοήθησαν στην εδραίωση μιας βιομηχανικής γεωργίας με εξαγωγικό προσανατολισμό, βασισμένης στη σκέψη και τις πρακτικές της Πράσινης Επανάστασης. Ένα μοντέλο που χρησιμοποιεί όρους δανείων για να αναγκάσει τα έθνη να "προσαρμόσουν δομικά" τις οικονομίες τους και να θυσιάσουν την αυτάρκεια σε τρόφιμα.
Οι χώρες τοποθετούνται σε διάδρομο παραγωγής βασικών καλλιεργειών για να κερδίσουν συνάλλαγμα (δολάρια ΗΠΑ) για να αγοράσουν πετρέλαιο και τρόφιμα στην παγκόσμια αγορά (ωφελώντας παγκόσμιους εμπόρους βασικών προϊόντων όπως η Cargill, η οποία βοήθησε στη σύνταξη του εμπορικού καθεστώτος του ΠΟΕ - της συμφωνίας για τη γεωργία), εδραιώνοντας την ανάγκη αύξησης της καλλιέργειας βασικών καλλιεργειών για εξαγωγές.
Σήμερα, η χρηματοδότηση των επενδύσεων συμβάλλει στην προώθηση και περαιτέρω εδραίωση αυτού του συστήματος εταιρικής εξάρτησης παγκοσμίως. Η BlackRock βρίσκεται σε ιδανική θέση για να δημιουργήσει το πολιτικό και νομοθετικό πλαίσιο που θα διατηρήσει αυτό το σύστημα και θα αυξήσει τις αποδόσεις από τις επενδύσεις της στον αγροδιατροφικό τομέα.
Η εταιρεία έχει υπό τη διαχείρισή της περίπου 10 τρισεκατομμύρια δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία και έχει, σύμφωνα με τον William Engdahl, τοποθετηθεί ώστε να ελέγχει αποτελεσματικά την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, πολλές μεγαλοτράπεζες της Wall Street και την κυβέρνηση Biden: ένας αριθμός πρώην κορυφαίων ανθρώπων της BlackRock βρίσκονται σε καίριες κυβερνητικές θέσεις, διαμορφώνοντας την οικονομική πολιτική.
Έτσι, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι βλέπουμε μια εντατικοποίηση της μονόπλευρης μάχης που διεξάγεται εναντίον των τοπικών αγορών, των τοπικών κοινοτήτων και των αυτόχθονων συστημάτων παραγωγής προς όφελος των παγκόσμιων ιδιωτικών κεφαλαίων και των μεγάλων αγροτικών επιχειρήσεων.
Για παράδειγμα, ενώ οι απλοί Ουκρανοί υπερασπίζονται σήμερα τη γη τους, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα υποστηρίζουν την ενοποίηση της αγροτικής γης από πλούσιους ιδιώτες και δυτικά οικονομικά συμφέροντα. Παρόμοια είναι τα πράγματα και στην Ινδία (βλ. το άρθρο Οι Κισάνοι έχουν δίκιο: η γη τους είναι σε κίνδυνο), όπου προετοιμάζεται μια αγορά γης και οι παγκόσμιοι επενδυτές είναι αναμφίβολα έτοιμοι να την κατακτήσουν.
Και στις δύο χώρες, το χρέος και οι όροι δανεισμού λόγω οικονομικών κρίσεων συμβάλλουν στην προώθηση τέτοιων πολιτικών. Για παράδειγμα, υπάρχει ένα σχέδιο 30+ ετών για την αναδιάρθρωση της οικονομίας και της γεωργίας της Ινδίας. Αυτό απορρέει από τη συναλλαγματική κρίση της χώρας το 1991, η οποία χρησιμοποιήθηκε για να επιβληθούν όροι "διαρθρωτικής προσαρμογής" που σχετίζονται με το χρέος του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Η Ερευνητική Μονάδα Πολιτικής Οικονομίας με έδρα τη Βομβάη εντοπίζει τις γεωργικές "μεταρρυθμίσεις" σε μια ευρύτερη διαδικασία αυξανόμενης κατάληψης της ινδικής οικονομίας από τον δυτικό ιμπεριαλισμό.
Ωστόσο, ο "ιμπεριαλισμός" είναι μια βρώμικη λέξη που δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιείται σε "ευγενικούς" κύκλους. Μια τέτοια έννοια πρέπει να παραμερίζεται ως ιδεολογική από τις εταιρείες που επωφελούνται από αυτήν. Αντ' αυτού, αυτό που ακούμε συνεχώς από αυτούς τους ομίλους είναι ότι οι χώρες επιλέγουν να αγκαλιάσουν την είσοδό τους και τις ιδιόκτητες εισροές τους στην εγχώρια αγορά, καθώς και τις "νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις", επειδή αυτές είναι απαραίτητες αν θέλουμε να θρέψουμε έναν αυξανόμενο παγκόσμιο πληθυσμό. Η πραγματικότητα είναι ότι αυτές οι εταιρείες και οι επενδυτές τους προσπαθούν να επιφέρουν ένα χτύπημα νοκ-άουτ στους μικροκαλλιεργητές και τις τοπικές επιχειρήσεις σε μέρη όπως η Ινδία.
Όμως ο ισχυρισμός ότι αυτές οι εταιρείες, οι εισροές τους και το μοντέλο γεωργίας τους είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της παγκόσμιας επισιτιστικής ασφάλειας είναι αποδεδειγμένα ψευδής. Ωστόσο, σε μια εποχή λογοκρισίας και διγλωσσίας, η αλήθεια έχει γίνει ψέμα και το ψέμα είναι αλήθεια. Η αποστέρηση είναι ανάπτυξη, η εξάρτηση είναι ενσωμάτωση στην αγορά, η μετατόπιση του πληθυσμού είναι κινητικότητα της γης, η εξυπηρέτηση των αναγκών των αγροδιατροφικών εταιρειών είναι σύγχρονη γεωργία και η διαθεσιμότητα νοθευμένων, τοξικών τροφίμων ως μέρος μιας μονοκαλλιεργητικής δίαιτας αποτελεί τη διατροφή του κόσμου.
Και όταν ανακοινώθηκε μια "πανδημία" και εκείνοι που φάνηκε να πεθαίνουν σε μεγαλύτερους αριθμούς ήταν οι ηλικιωμένοι και οι άνθρωποι με παχυσαρκία, διαβήτη και καρδιαγγειακές παθήσεις, λίγοι ήταν πρόθυμοι να δείξουν με το δάχτυλο το διατροφικό σύστημα και τις ισχυρές εταιρείες, τις πρακτικές και τα προϊόντα του που είναι υπεύθυνα για την αυξανόμενη επικράτηση αυτών των καταστάσεων (βλ. τα πολυάριθμα έγγραφα της αγωνίστριας Rosemary Mason που το τεκμηριώνουν αυτό στο Academia.edu). Διότι αυτή είναι η πραγματική κρίση της δημόσιας υγείας που οικοδομείται εδώ και δεκαετίες.
Αλλά ποιος νοιάζεται; Η BlackRock, η Vanguard και άλλοι θεσμικοί επενδυτές; Εξαιρετικά αμφισβητήσιμοι, διότι αν στραφούμε στη φαρμακευτική βιομηχανία, βλέπουμε παρόμοια μοτίβα ιδιοκτησίας στα οποία εμπλέκονται οι ίδιοι παίκτες.
Ένα έγγραφο του Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με την ιδιοκτησία των μεγάλων φαρμακευτικών εταιρειών, από τους ερευνητές Albert Banal-Estanol, Melissa Newham και Jo Seldeslachts, διαπίστωσε τα εξής (αναφέρεται στην ιστοσελίδα του TRT World, ενός τουρκικού ειδησεογραφικού μέσου):
Οι δημόσιες εταιρείες ανήκουν όλο και περισσότερο σε μια χούφτα μεγάλων θεσμικών επενδυτών, οπότε περιμέναμε να δούμε πολλούς δεσμούς ιδιοκτησίας μεταξύ των εταιρειών - αυτό που μας εξέπληξε περισσότερο ήταν το μέγεθος της κοινής ιδιοκτησίας... Συχνά διαπιστώνουμε ότι πάνω από το 50% μιας εταιρείας ανήκει σε "κοινούς" μετόχους που κατέχουν επίσης μερίδια σε αντίπαλες φαρμακευτικές εταιρείες".
Οι τρεις μεγαλύτεροι μέτοχοι της Pfizer, της J&J και της Merck είναι η Vanguard, η SSGA και η BlackRock.
Το 2019, το Κέντρο Έρευνας για τις Πολυεθνικές Επιχειρήσεις ανέφερε ότι οι πληρωμές προς τους μετόχους αυξήθηκαν κατά σχεδόν 400% - από 30 δισ. δολάρια το 2000 σε 146 δισ. δολάρια το 2018. Οι μέτοχοι αποκόμισαν κέρδη ύψους 1,54 τρισεκατομμυρίων δολαρίων κατά τη διάρκεια αυτής της 18ετούς περιόδου.
Έτσι, για τους θεσμικούς επενδυτές, η σύνδεση μεταξύ κακής διατροφής και κακής υγείας είναι καλή για το κέρδος. Ενώ η επένδυση στο διατροφικό σύστημα αποφέρει τεράστιες αποδόσεις, μπορείτε ίσως να διπλασιάσετε τα κέρδη σας αν επενδύσετε και στη φαρμακευτική βιομηχανία.
Τα ευρήματα αυτά προϋπήρχαν του ντοκιμαντέρ Monopoly: An Overview of the Great Reset του 2021, το οποίο δείχνει επίσης ότι οι μετοχές των μεγαλύτερων εταιρειών του κόσμου ανήκουν στους ίδιους θεσμικούς επενδυτές. Οι "ανταγωνιστικές" μάρκες, όπως η Coke και η Pepsi, δεν είναι στην πραγματικότητα ανταγωνιστές, αφού οι μετοχές τους ανήκουν στις ίδιες επενδυτικές εταιρείες, επενδυτικά κεφάλαια, ασφαλιστικές εταιρείες και τράπεζες.
Οι μικρότεροι επενδυτές ανήκουν σε μεγαλύτερους επενδυτές. Αυτοί ανήκουν σε ακόμη μεγαλύτερους επενδυτές. Στην ορατή κορυφή αυτής της πυραμίδας εμφανίζονται μόνο η Vanguard και η Black Rock.
Μια έκθεση του Bloomberg του 2017 αναφέρει ότι και οι δύο αυτές εταιρείες το έτος 2028 μαζί θα έχουν επενδύσεις ύψους 20 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ενώ μεμονωμένες εταιρείες - όπως η Pfizer και η Monsanto/Bayer, για παράδειγμα - θα πρέπει να λογοδοτήσουν (και κατά καιρούς έχουν λογοδοτήσει) για ορισμένα από τα πολλά παραπτώματά τους, οι ενέργειές τους είναι σύμπτωμα ενός συστήματος που οδηγεί όλο και περισσότερο πίσω στις αίθουσες συνεδριάσεων των διοικητικών συμβουλίων των εταιρειών BlackRock και Vanguard.
Ο καθηγητής Fabio Vighi του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ λέει:
"Σήμερα, η καπιταλιστική εξουσία μπορεί να συνοψιστεί με τα ονόματα των τριών μεγαλύτερων επενδυτικών κεφαλαίων στον κόσμο: BlackRock, Vanguard και State Street Global Advisor. Αυτοί οι γίγαντες, που κάθονται στο κέντρο ενός τεράστιου γαλαξία χρηματοπιστωτικών οντοτήτων, διαχειρίζονται μια μάζα αξίας που προσεγγίζει το μισό παγκόσμιο ΑΕΠ και είναι βασικοί μέτοχοι σε περίπου 90% των εισηγμένων εταιρειών".
Αυτές οι εταιρείες συμβάλλουν στη διαμόρφωση και την τροφοδότηση της δυναμικής του οικονομικού συστήματος και του παγκοσμιοποιημένου καθεστώτος τροφίμων, με την ικανή συνδρομή της Παγκόσμιας Τράπεζας, του ΔΝΤ, του ΠΟΕ και άλλων υπερεθνικών θεσμών. Ένα σύστημα που μοχλεύει το χρέος, χρησιμοποιεί τον εξαναγκασμό και χρησιμοποιεί τον μιλιταρισμό για να εξασφαλίσει τη συνεχή επέκταση.
Ο Colin Todhunter ειδικεύεται στην ανάπτυξη, τα τρόφιμα και τη γεωργία και είναι επιστημονικός συνεργάτης του Κέντρου Έρευνας για την Παγκοσμιοποίηση στο Μόντρεαλ. Μπορείτε να διαβάσετε το "μίνι ηλεκτρονικό βιβλίο" του, Food, Dependency and Dispossession: Cultivating Resistance, εδώ.
Πηγή - Απόδοση στα Ελληνικά : Α.Τ.
22 Μαΐ 2023
Τοξική μολυσματική μετάδοση ----> Κεφάλαια, τρόφιμα και φαρμακευτική βιομηχανία
