Πρόκριμα μήπως για την ενωση των Εκκλησιών σε μία; Για πρώτη φορά, σχεδόν μετά απο χίλια εξακόσια χρόνια, ο Οικουμενικός Πατριάρχης σε ενθρόνιση Πάπα!
Γράφει ο Πύρινος Λόγιος
Με την παρουσία χιλιάδων πιστών, ηγετών από όλο τον κόσμο, αλλά και του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, πραγματοποιήθηκε σήμερα η τελετή «ενθρόνισης» του Πάπα Φραγκίσκου, στον Άγιο Πέτρο, στη Ρώμη. Ο Πάπας Φραγκίσκος, βγαίνοντας από την εκκλησία της Αγίας Μάρθας, λίγο πριν τις 10.00 (ώρα Ελλάδας) πήγε ανάμεσα στο πλήθος και χαιρέτισε τους πιστούς με το γνωστό πλέον αυθόρμητο στυλ που σπάει τα αυστηρά πρωτόκολλα.
Ο καρδινάλιος Άντζελο Σοντάνο παρέδωσε στον Πάπα Φραγκίσκο το «δαχτυλίδι του ψαρά» σύμβολο της διακονίας του Αγίου Πέτρου το οποίο έπειτα από επιθυμία του ίδιου του Ποντίφικα θα είναι ασημένιο και όχι χρυσό, ως δείγμα του πνεύματος της "ταπεινότητας" που θέλει να περάσει παντού ο νέος Πάπας.
«Ευχαριστώ για την παρουσία τους, τους αντιπροσώπους άλλων Εκκλησιών και εκκλησιαστικών Κοινοτήτων, όπως και τους εκπροσώπους της εβραϊκής κοινότητας και των άλλων θρησκευτικών κοινοτήτων. Στέλνω τον πιο εγκάρδιο χαιρετισμό μου στους αρχηγούς των κρατών και κυβερνήσεων, στις επίσημες αποστολές τόσων χωρών και στο διπλωματικό σώμα» είπε ξεκινώντας την ομιλία του ο Πάπας κατά την διάρκεια της οποίας επεσήμανε μεταξύ άλλων: «Δεν πρέπει να φοβόμαστε την καλοσύνη, ούτε την τρυφερότητα».
Το άλλο, επίσης πρωτόγνωρο για παπινή ενθρόνιση, ήταν η ανάγνωση του ευαγγελίου στα Ελληνικά, στη γλώσσα δηλαδή που πρωτογράφτηκε και εξακολουθεί να γράφεται σε πολλές άλλες χώρες στις οποίες και αναγνώσκεται. Ηταν θέλημα του νέου προκαθήμενου της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας Φραγκίσκου του Α' να γίνει η ανάγνωσή του στην ελληνική γλώσσα, περισσότερο για να τονίσει την Οικουμενικότητα του Χριστιανισμό στο πρωτογενές του επίπεδο παρά για την παρακολούθησή της τελετής απο τον Βαρθολομαίο.
Και εύλογα αναρωτιέται κανείς: Μήπως αυτή η πράξη είναι πράξη συμβολική και λειτουργησε ως πρόσχημα για μια μελλοντική επανένωση των Εκκλησιών;
«Η παρουσία της αυτού Αγιότητος του Βαρθολομαίου Α΄ είναι ιστορικής σημασίας»γράφει χαρακτηριστικά στην ιστοσελίδα του ο Ραδιοφωνικός σταθμός Βατικανού, που αποτελεί και επίσημο όργανο της Αγίας Έδρας. Σε δημοσίευμα που αναρτήθηκε χθες επισημαίνεται μεταξύ άλλων ότι «μια ιστορική πρωτιά θα ευλογήσει τη θεία λειτουργία για την ενθρόνιση του νέου Πάπα Φραγκίσκου Α΄. Μετά από περίπου 1.000 χρόνια Οικουμενικός Πατριάρχης θα παραστεί στην ενθρόνιση Πάπα της Ρώμης».
Χαρακτηριστική δε είναι η παρατήρηση που έκανε ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος κατά την αναχώρησή του για τη Ρώμη, σημειώνοντας ότι η ιστορία δεν έχει ποτέ καταγράψει, παρουσία Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, στην «ενθρόνιση» του Πάπα. Ακόμα και πριν το σχίσμα του 11ου αιώνα δεν είχε ποτέ παραστεί σε «ενθρόνιση» του Πάπα.
Το Σχίσμα του 1054
Το Σχίσμα του 1054, γνωστό επίσης ως Μεγάλο Σχίσμα, ήταν το γεγονός που διαίρεσε το Χριστιανισμό σε Δυτικό καθολικισμό και Ανατολική Ορθοδοξία. Αν και εντοπίζεται χρονολογικά στο έτος 1054, όταν ο Πάπας Λέων Θ΄ και ο Πατριάρχης Μιχαήλ Α΄ Κηρουλάριος αντάλλαξαν μεταξύ τους αναθέματα, το σχίσμα μεταξύ Ανατολής και Δύσης ήταν στην πραγματικότητα το αποτέλεσμα μιας εκτεταμένης περιόδου αποξένωσης μεταξύ των δύο εκκλησιών.
Οι αρχικές αιτίες του σχίσματος ήταν οι διαφωνίες σχετικά με την παπική αρχή — ο Πάπας απαιτούσε να έχει εξουσία ανώτερη των τεσσάρων Πατριαρχών της Ανατολής και να ασκεί δικαιοδοσία πάνω τους, ενώ οι τέσσερις Πατριάρχες υποστήριζαν ότι η πρωτοκαθεδρία του Πατριάρχη Ρώμης ήταν μόνο τιμητική, και έτσι είχε δικαιοδοσία μόνο πάνω στους Χριστιανούς της Δύσης — και η εισαγωγή του όρου filioque στο Σύμβολο της Νικαίας. Υπήρχαν και άλλοι, λιγότερο σημαντικοί καταλύτες για το σχίσμα, συμπεριλαμβανομένης της διαφοράς στη λειτουργική πρακτική και των συγκρουόμενων αξιώσεων περί της αρμοδιότητας.
Αλλά ακόμα και μετά το 1054 οι φιλικές σχέσεις μεταξύ Ανατολής και Δύσης συνεχίστηκαν. Πρώτοι οι Αυτοκράτορες κατέβαλαν πολλές και επίπονες προσπάθειες επανένωσης. Τα δύο μέρη της χριστιανοσύνης δεν είχαν επίγνωση ακόμη του μεγάλου χάσματος που τους χώριζε, και οι άνθρωποι και στις δύο πλευρές ήλπιζαν ότι οι παρανοήσεις θα μπορούσαν να τακτοποιηθούν χωρίς μεγάλη δυσκολία. Η διαφωνία παρέμεινε, κάτι για το οποίο οι απλοί Χριστιανοί στην ανατολή και τη δύση ήταν κατά μεγάλο μέρος απληροφόρητοι.
Οι Σταυροφορίες ήταν αυτές που κατέστησαν ασφαλώς το σχίσμα οριστικό. Εκτός φυσικά απο τα τερατώδη εγκλήματά τους εναντίον των Χριστιανών της Ανατολής και του Βυζαντινού Ελληνισμού, εισήγαγαν ένα νέο πνεύμα έχθρας και πικρίας και έκαναν την πράξη των Αναθεματισμών γνωστή στο λαό.
