24 Αυγ 2021

Γνωστοποίηση του κινδύνου επιδείνωσης της κλινικής νόσου από τα εμβόλια COVID-19 στα υποκείμενα των δοκιμών εμβολίων με τη συγκατάθεση μετά από ενημέρωση


Timothy Cardozο ανταποκρινόμενος συγγραφέας 1 και Ronald Veazey 2

Πληροφορίες για τον συγγραφέα / Πληροφορίες για τα πνευματικά δικαιώματα και την άδεια χρήσης / Αποποίηση ευθυνών

Αυτό το άρθρο έχει αναφερθεί από άλλα άρθρα στο PMC.

Συσχετιζόμενα δεδομένα

 Δήλωση διαθεσιμότητας δεδομένων


Στόχοι της μελέτης


Η κατανόηση των ασθενών αποτελεί κρίσιμο μέρος της τήρησης των προτύπων ιατρικής δεοντολογίας για τη συγκατάθεση μετά από ενημέρωση σε σχέδια μελετών. Σκοπός της μελέτης ήταν να προσδιοριστεί εάν υπάρχει επαρκής βιβλιογραφία που να απαιτεί από τους κλινικούς ιατρούς να γνωστοποιούν τον ειδικό κίνδυνο ότι τα εμβόλια COVID-19 θα μπορούσαν να επιδεινώσουν τη νόσο κατά την έκθεση σε πρόκληση ή σε κυκλοφορούντα ιό.

Μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν για τη διεξαγωγή της μελέτης


Ανασκοπήθηκε η δημοσιευμένη βιβλιογραφία για τον εντοπισμό προκλινικών και κλινικών στοιχείων που αποδεικνύουν ότι τα εμβόλια COVID-19 θα μπορούσαν να επιδεινώσουν τη νόσο κατά την έκθεση σε ιό πρόκλησης ή σε κυκλοφορούντα ιό. Εξετάστηκαν τα πρωτόκολλα κλινικών δοκιμών για τα εμβόλια COVID-19 για να διαπιστωθεί εάν οι κίνδυνοι γνωστοποιήθηκαν σωστά.

Αποτελέσματα της μελέτης


Τα εμβόλια COVID-19 που έχουν σχεδιαστεί για να προκαλούν εξουδετερωτικά αντισώματα μπορεί να ευαισθητοποιήσουν τους λήπτες του εμβολίου σε πιο σοβαρή νόσο από ό,τι αν δεν είχαν εμβολιαστεί. Τα εμβόλια για τον SARS, τον MERS και τον RSV δεν έχουν εγκριθεί ποτέ και τα δεδομένα που προέκυψαν κατά την ανάπτυξη και τη δοκιμή αυτών των εμβολίων υποδηλώνουν μια σοβαρή μηχανιστική ανησυχία: ότι τα εμβόλια που σχεδιάστηκαν εμπειρικά με την παραδοσιακή προσέγγιση (αποτελούμενα από την μη τροποποιημένη ή ελάχιστα τροποποιημένη ιική αιχμή του κοροναϊού για την πρόκληση εξουδετερωτικών αντισωμάτων), είτε αποτελούνται από πρωτεΐνη, ιικό φορέα, DNA ή RNA και ανεξάρτητα από τη μέθοδο χορήγησης, μπορεί να επιδεινώσουν τη νόσο COVID-19 μέσω της ενίσχυσης που εξαρτάται από τα αντισώματα (ADE). Ο κίνδυνος αυτός αποκρύπτεται επαρκώς στα πρωτόκολλα κλινικών δοκιμών και στα έντυπα συγκατάθεσης για τις τρέχουσες δοκιμές εμβολίων COVID-19, ώστε να είναι απίθανο να υπάρξει επαρκής κατανόηση του κινδύνου αυτού από τους ασθενείς, γεγονός που εμποδίζει την πραγματικά ενημερωμένη συγκατάθεση των υποκειμένων στις δοκιμές αυτές.


Συµπεράσµατα από τη µελέτη και κλινικές επιπτώσεις


Ο συγκεκριμένος και σημαντικός κίνδυνος ΑDΕ του COVID-19 θα έπρεπε να έχει γνωστοποιηθεί και θα πρέπει να γνωστοποιηθεί σε εμφανές σημείο στα υποκείμενα της έρευνας που βρίσκονται σε δοκιμές εμβολίου, καθώς και σε αυτά που προσλαμβάνονται για τις δοκιμές και στους μελλοντικούς ασθενείς μετά την έγκριση του εμβολίου, προκειμένου να πληρούνται τα πρότυπα ιατρικής δεοντολογίας για την κατανόηση των ασθενών για τη συγκατάθεση μετά από ενημέρωση.

Πηγαίνετε στο: 1. Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΤΟΥ ADE ΣΤΑ ΕΜΒΌΛΙΑ COVID-19 ΕΊΝΑΙ ΜΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΠΙΤΑΚΤΙΚΟΣ

Η επαγόμενη από το εμβόλιο ενίσχυση της νόσου είχε παρατηρηθεί στο παρελθόν σε ανθρώπινα υποκείμενα με εμβόλια για τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV), τον ιό του δάγκειου πυρετού και την ιλαρά. 1 Η επαγόμενη από το εμβόλιο ενίσχυση της νόσου παρατηρήθηκε επίσης με τους ιούς SARS και MERS και με τον κοροναϊό των αιλουροειδών, οι οποίοι είναι στενά συνδεδεμένοι με τον SARS-CoV-2, το αιτιολογικό παθογόνο της νόσου COVID-19. Οι ανοσολογικοί μηχανισμοί αυτής της ενίσχυσης εμπλέκουν πάντοτε αντισώματα, από την άμεση αντισωματοεξαρτώμενη ενίσχυση έως τον σχηματισμό ανοσοσυμπλεγμάτων από αντισώματα, αν και συνοδεύονται από διάφορες συντονισμένες κυτταρικές αποκρίσεις, όπως η στροφή των Th2 Τ-κυττάρων. 2 , 3 , 4 , 5 , 6 , 7 Ειδικότερα, έχουν εμπλακεί τόσο τα εξουδετερωτικά όσο και τα μη εξουδετερωτικά αντισώματα.

Μια πρόσφατη μελέτη αποκάλυψε οξεία πνευμονική βλάβη in vivo με τη μεσολάβηση IgG σε μακάκους που μολύνθηκαν με SARS, η οποία συσχετίστηκε με μια εξουδετερωτική απάντηση αντισωμάτων που προκλήθηκε από το εμβόλιο. 8 Η φλεγμονή και η ιστική βλάβη στον πνεύμονα σε αυτό το ζωικό μοντέλο αναπαρήγαγε τη φλεγμονή και την ιστική βλάβη στους πνεύμονες ασθενών που είχαν μολυνθεί από SARS και υπέκυψαν στη νόσο. Η χρονική πορεία ήταν επίσης παρόμοια, με τη χειρότερη βλάβη να εμφανίζεται με καθυστέρηση σε συγχρονισμό με την αύξηση της ανοσολογικής απόκρισης. Είναι αξιοσημείωτο ότι τα εξουδετερωτικά αντισώματα έλεγξαν τον ιό στο ζώο, αλλά στη συνέχεια προκάλεσαν μια σοβαρή, ιστικά επιζήμια φλεγμονώδη αντίδραση στους πνεύμονες. Αυτό είναι ένα παρόμοιο προφίλ με την ανοσοδιαμεσολαβούμενη από ανοσοσυμπλέγματα ασθένεια που παρατηρήθηκε στο παρελθόν με εμβόλια RSV, όπου οι εμβολιαζόμενοι υπέκυψαν σε θανατηφόρα ενισχυμένη ασθένεια RSV λόγω του σχηματισμού ανοσοσυμπλεγμάτων αντισωμάτων-ιού που προκάλεσαν επιβλαβείς, φλεγμονώδεις ανοσοαπαντήσεις. Είναι επίσης παρόμοια με την κλινική πορεία των ασθενών με COVID-19, στους οποίους η σοβαρή νόσος COVID-19 σχετίζεται με την ανάπτυξη αντισωμάτων ορού κατά του SARS-CoV-2, 9 με τίτλους που συσχετίζονται άμεσα με τη σοβαρότητα της νόσου. 10 Αντίθετα, τα άτομα που αναρρώνουν γρήγορα μπορεί να έχουν χαμηλά ή καθόλου αντισώματα ορού κατά του SARS-CoV-2. 11

Η πρόκληση αντισωμάτων, ειδικά εξουδετερωτικών αντισωμάτων, είναι ο στόχος σχεδόν κάθε σημερινού υποψήφιου εμβολίου SARS-CoV-2. Οι προηγούμενες ενδείξεις ότι η προκαλούμενη από το εμβόλιο, εξαρτώμενη από τα αντισώματα ενίσχυση (ADE) της νόσου είναι πιθανό να συμβεί σε κάποιο βαθμό με τα εμβόλια COVID-19 είναι κάθετα συνεπείς από τις ελεγχόμενες μελέτες SARS πρωτευόντως μέχρι τις κλινικές παρατηρήσεις σε SARS και COVID-19. Έτσι, στην ιατρική βιβλιογραφία είναι εμφανής ένας πεπερασμένος, μη θεωρητικός κίνδυνος ότι τα υποψήφια εμβόλια που αποτελούνται από την ιική αιχμή SARS-CoV-2 και προκαλούν αντισώματα κατά του SARS-CoV-2, είτε αυτά είναι εξουδετερωτικά είτε όχι, θέτουν τους εμβολιαζόμενους σε υψηλότερο κίνδυνο για σοβαρότερη νόσο COVID-19 όταν συναντούν τους κυκλοφορούντες ιούς.

Πράγματι, μελέτες προηγούμενων εμβολίων SARS σε ποντίκια αποκάλυψαν αυτόν ακριβώς τον φαινότυπο, με τέσσερα υποψήφια εμβόλια για τον άνθρωπο να προκαλούν εξουδετερωτικά αντισώματα και να προστατεύουν από την πρόκληση SARS, αλλά η εκ νέου πρόκληση από τον ιό των εμβολιασμένων με αυτόν τον τρόπο ζώων να οδηγεί σε ανοσοπαθολογική πνευμονική νόσο. 5 Ανεξάρτητα από αυτό, τα υποψήφια εμβόλια SARS/MERS παρουσίαζαν συνήθως ΑΔΕ που σχετίζονταν με υψηλή φλεγμονώδη νοσηρότητα σε προκλινικά μοντέλα, εμποδίζοντας την προώθησή τους στην κλινική. 4 , 12 Η ΑΔΕ SARS τόσο της νόσου σε πρωτεύοντα θηλαστικά όσο και της ιογενούς μόλυνσης των κυττάρων in vitro χαρτογραφήθηκε σαφώς σε ειδικούς επιτόπους ιικής αιχμής SARS που στοχεύουν αντισώματα. 6

Το φαινόμενο αυτό ήταν συνεπές σε μια ποικιλία εμβολιαστικών πλατφορμών, συμπεριλαμβανομένων του DNA, των αρχέγονων φορέων και των ιόμορφων σωματιδίων (VLP), ανεξάρτητα από τη μέθοδο εμβολιασμού (από το στόμα, ενδομυϊκά, υποδόρια κ.λπ.). Μια άγνωστη μεταβλητή είναι το πόσο διαρκεί αυτή η ιστική βλάβη, η οποία ενδεχομένως να οδηγήσει σε μόνιμη νοσηρότητα (π.χ. διαβήτης από βλάβη του παγκρέατος 7 ).

Τα τρέχοντα δεδομένα σχετικά με τα εμβόλια COVID-19 είναι περιορισμένα, αλλά δεν αποκαλύπτουν μέχρι στιγμής ενδείξεις ΑΔΕ της νόσου. Μελέτες σε πρωτεύοντα θηλαστικά εκτός ανθρώπου με το εμβόλιο mRNA-1273 της Moderna έδειξαν εξαιρετική προστασία, χωρίς ανιχνεύσιμη ανοσοπαθολογία. 13 Οι μελέτες φάσης 1 διαφόρων εμβολίων δεν ανέφεραν καμία ανοσοπαθολογία σε άτομα στα οποία χορηγήθηκαν τα υποψήφια εμβόλια. Ωστόσο, τα άτομα αυτά ήταν απίθανο να μην είχαν ακόμη συναντήσει τον κυκλοφορούντα ιό. 14 Παρ' όλα αυτά, όλες οι προκλινικές μελέτες μέχρι σήμερα έχουν διεξαχθεί με το στέλεχος Wuhan ή στενά συγγενικά στελέχη του ιού, ενώ ένας μεταλλαγμένος ιός D614G είναι πλέον η πιο διαδεδομένη μορφή που κυκλοφορεί.

Αρκετές παρατηρήσεις υποδηλώνουν ότι αυτή η εναλλακτική μορφή μπορεί να διαφέρει αντιγονικά από το στέλεχος που προέρχεται από το Wuhan, όχι τόσο ως προς τη σύνθεση όσο ως προς τη διαμόρφωση της ιικής αιχμής και την έκθεση των επιτόπων εξουδετέρωσης. 15 , 16 , 17 , 18

Παρομοίως, οι κλινικές δοκιμές φάσης 1 και 2 των υποψήφιων εμβολίων έχουν σχεδιαστεί μόνο με βάση την ανοσογονικότητα ως τελικό σημείο αποτελεσματικότητας και δεν έχουν σχεδιαστεί για να καταγράψουν την έκθεση των ατόμων στον κυκλοφορούντα ιό μετά τον εμβολιασμό, όταν δηλαδή σχεδιάζεται να εμφανιστεί ΑΔΕ/ανοσοπαθολογία. Έτσι, η απουσία ενδείξεων ΑΔΕ στα δεδομένα του εμβολίου COVID-19 μέχρι στιγμής δεν απαλλάσσει τους ερευνητές από την υποχρέωση να αποκαλύψουν τον κίνδυνο ενισχυμένης νόσου στους συμμετέχοντες σε δοκιμές εμβολίων και παραμένει ένας ρεαλιστικός, μη θεωρητικός κίνδυνος για τα άτομα.

Πηγαίνετε στο: 2. ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΆ ΜΕ ΤΗ ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗ ΜΕΤΆ ΑΠΌ ΕΝΗΜΈΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΕΜΒΟΛΙΩΝ COVID-19

Οι διαδικασίες συγκατάθεσης μετά από ενημέρωση για μελέτες εμβολίων περιλαμβάνουν συνήθως γνωστοποίηση πολύ μικρών κινδύνων, όπως αντιδράσεις στο σημείο της ένεσης, σπάνιους κινδύνους από προηγούμενα, άσχετα εμβόλια/ιούς, όπως το σύνδρομο Guillain-Barre για τη γρίπη των χοίρων (το ενδιαφέρον για το οποίο είναι πιθανότατα πίσω από το ενδιαφέρον για το πρόσφατο συμβάν εγκάρσιας μυελίτιδας του εμβολίου της Astra Zeneca) και γενικές δηλώσεις σχετικά με τον κίνδυνο ιδιοσυγκρασιακών συστηματικών ανεπιθύμητων ενεργειών και θανάτου. Σπάνια περιλαμβάνονται ειδικοί κίνδυνοι για τους συμμετέχοντες στην έρευνα που απορρέουν από βιολογικό μηχανισμό, συχνά λόγω ασάφειας ως προς την εφαρμογή τους. 19

Τα υπογεγραμμένα έντυπα συγκατάθεσης από τις δοκιμές του εμβολίου COVID-19 δεν είναι διαθέσιμα στο κοινό λόγω ανησυχιών για την προστασία της ιδιωτικής ζωής. Επίσης, διαφέρουν από κλινικό κέντρο σε κλινικό κέντρο, και τα δείγματα των εντύπων συγκατάθεσης στα οποία βασίζονται δεν απαιτείται να δημοσιοποιούνται παρά μόνο μετά το τέλος της δοκιμής, αν αυτό συμβεί. Ωστόσο, αυτά τα έντυπα συγκατάθεσης είναι συνήθως πολύ παρόμοια ως προς το περιεχόμενο με το τμήμα "Κίνδυνοι για τους συμμετέχοντες" των πρωτοκόλλων των δοκιμών, τα οποία έχουν δημοσιοποιηθεί από τις εταιρείες Pfizer, Moderna και Johnson & Johnson για τις δοκιμές εμβολίου COVID-19 ( 20 & Συμπλήρωμα).

Καθώς αυτά τα τρία εμβόλια είναι αντιπροσωπευτικά της ποικιλίας των εμβολίων που δοκιμάζονται, είναι πολύ πιθανό το έντυπο συγκατάθεσης που συνάγεται από αυτά τα πρωτόκολλα να είναι παρόμοιο ή πανομοιότυπο με εκείνα από οποιαδήποτε και όλες τις δοκιμές εμβολίων που βρίσκονται σε εξέλιξη. Και τα τρία πρωτόκολλα αναφέρουν τον κίνδυνο ενίσχυσης της νόσου από το εμβόλιο, αλλά και τα τρία αναφέρουν τον κίνδυνο αυτό τελευταίο ή προτελευταίο στον κατάλογο των κινδύνων, μετά τους κινδύνους από τον φορέα Ad26-Cov2, τους φορείς αδενοϊών γενικά, τους κινδύνους του εμβολιασμού γενικά, τους κινδύνους για την εγκυμοσύνη και τον έλεγχο των γεννήσεων (οι οποίοι λέγεται ότι είναι "άγνωστοι"), κίνδυνοι από την αιμοληψία και κίνδυνοι από τη συλλογή δειγμάτων ρινικού επιχρίσματος (για το εμβόλιο Johnson and Johnson), μετά από αλλεργία, λιποθυμία, τοπική αντίδραση έγχυσης, γενικές συστηματικές ανεπιθύμητες ενέργειες και εργαστηριακές ανωμαλίες για το εμβόλιο Moderna και μετά από τοπικές αντιδράσεις έγχυσης και γενικές συστηματικές ανεπιθύμητες ενέργειες για το εμβόλιο Pfizer.

Επιπλέον, τόσο η Moderna όσο και η Johnson and Johnson χαρακτηρίζουν τον κίνδυνο ενίσχυσης της νόσου που προκαλείται από το εμβόλιο ως "θεωρητικό". Τέλος, αναφέροντας τον κίνδυνο, η Pfizer και η Moderna σημειώνουν προηγούμενες ενδείξεις ενίσχυσης της νόσου που προκαλείται από το εμβόλιο με τον RSV και τον δάγκειο πυρετό, καθώς και με τον κοροναϊό των αιλουροειδών (Pfizer) και την ιλαρά (Moderna), ωστόσο δεν αναφέρονται ο SARS και ο MERS.
Η Johnson and Johnson συζητά για τον SARS και τον MERS, αλλά προβάλλει ένα ασυνήθιστο επιστημονικό επιχείρημα ότι η ενίσχυση της νόσου που προκαλείται από το εμβόλιο οφείλεται σε μη εξουδετερωτικά αντισώματα και σε κυτταρικές αποκρίσεις με στρέβλωση της Th2 και ότι ο εμβολιασμός με Ad26 δεν παρουσιάζει αυτό το προφίλ.Τα κενά έντυπα συγκατάθεσης για την AstraZeneca και την Johnson and Johnson είναι επίσης διαθέσιμα στο διαδίκτυο στη διεύθυνση ΕΔΩ, και ενώ το έντυπο της AstraZeneca αποκαλύπτει σαφώς τον συγκεκριμένο κίνδυνο ΑΕΕ, η αποκάλυψη αναφέρεται τελευταία μεταξύ των κινδύνων μόνο σε συνημμένο ενημερωτικό δελτίο.
Συνολικά, τα στοιχεία από τα πρωτόκολλα της Pfizer, της Moderna και της Johnson & Johnson για τις δοκιμές του εμβολίου COVID-19 και τα υποδείγματα των εντύπων συγκατάθεσης, σε αντιπαραβολή με τα στοιχεία για την εξαρτώμενη από αντισώματα ενίσχυση της νόσου που παρουσιάζονται στην παρούσα έκθεση και είναι ευρέως διαθέσιμα σε κάθε ειδικευμένο επαγγελματία του τομέα, αποδεικνύουν ότι η κατανόηση από τον ασθενή του συγκεκριμένου κινδύνου ότι η λήψη του εμβολίου COVID-19 θα μπορούσε να μετατρέψει έναν εξεταζόμενο από κάποιον που εμφανίζει ήπια νόσο σε κάποιον που εμφανίζει σοβαρή νόσο, μακροχρόνια νοσηρότητα ή ακόμη και θάνατο είναι απίθανο να επιτευχθεί με τις διαδικασίες συγκατάθεσης που προβλέπονται για τις εν λόγω κλινικές δοκιμές.

Τα πρότυπα ιατρικής δεοντολογίας απαιτούσαν ότι, δεδομένης της έκτασης των αποδείξεων στην ιατρική βιβλιογραφία που εξετάστηκε ανωτέρω, ο κίνδυνος ΑDΕ θα πρέπει να διακρίνεται σαφώς και εμφατικά στη συγκατάθεση μετά από ενημέρωση από τους κινδύνους που παρατηρούνται σπάνια, καθώς και από τον πιο προφανή κίνδυνο έλλειψης αποτελεσματικότητας, ο οποίος δεν σχετίζεται με τον ειδικό κίνδυνο ΑDΕ.

Βάσει της δημοσιευμένης βιβλιογραφίας, θα έπρεπε να είναι προφανές σε κάθε εξειδικευμένο ιατρό το 2019 ότι υπάρχει σημαντικός κίνδυνος για τα υποκείμενα έρευνας εμβολίων να εμφανίσουν σοβαρή ασθένεια μόλις εμβολιαστούν, ενώ μπορεί να είχαν εμφανίσει μόνο μια ήπια, αυτοπεριοριζόμενη ασθένεια εάν δεν είχαν εμβολιαστεί. Η συγκατάθεση θα πρέπει επίσης να διακρίνει σαφώς τον συγκεκριμένο κίνδυνο επιδείνωσης της νόσου COVID-19 από τις γενικές δηλώσεις σχετικά με τον κίνδυνο θανάτου και τον γενικό κίνδυνο έλλειψης αποτελεσματικότητας του εμβολίου.

Πηγαίνετε στο: 3. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Δεδομένων των ισχυρών ενδείξεων ότι η ΑDΕ αποτελεί μη θεωρητικό και επιτακτικό κίνδυνο για τα εμβόλια COVID-19 και του χαρακτήρα της "λίστας πλυντηρίου" των ενημερωμένων συναινέσεων, η γνωστοποίηση του ειδικού κινδύνου επιδεινούμενης νόσου COVID-19 από τον εμβολιασμό απαιτεί ειδικό, ξεχωριστό έντυπο ενημερωμένης συναίνεσης και επίδειξη της κατανόησης από τον ασθενή, προκειμένου να πληρούνται τα πρότυπα ιατρικής δεοντολογίας. Η διαδικασία συγκατάθεσης μετά από ενημέρωση για τις τρέχουσες δοκιμές εμβολίων COVID-19 δεν φαίνεται να πληροί αυτό το πρότυπο. Ενώ η παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την υγεία του COVID-19 δικαιολογεί την επιτάχυνση των δοκιμών εμβολίων των υποψηφίων με γνωστές ευθύνες, η επιτάχυνση αυτή δεν είναι ασυμβίβαστη με την πρόσθετη προσοχή που δίνεται στις αυξημένες διαδικασίες συγκατάθεσης μετά από ενημέρωση ειδικά για τους κινδύνους του εμβολίου COVID-19.

Πηγαίνετε στο: ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΗ

Πηγαίνετε σε: ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΕΣ ΤΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ

Οι συγγραφείς δεν έχουν δηλώσει σύγκρουση συμφερόντων για το παρόν άρθρο.

Πηγαίνετε στο: ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Υποστηρίχθηκε από το βραβείο NIH R21AI157604 (στον TC).

Πηγαίνετε στο: DATA AVAILABILITY STATEMENT


Όλα τα δεδομένα που αναφέρονται στην παρούσα έκθεση έχουν δημοσιευθεί σε βιβλιογραφία με κριτές ή είναι διαθέσιμα στον Παγκόσμιο Ιστό/Διαδίκτυο στις διευθύνσεις URL που αναφέρονται στην ενότητα "Αναφορές". Ως εκ τούτου, όλα τα δεδομένα που αναφέρονται στην παρούσα έκθεση είναι δημόσια διαθέσιμα σε ευρέως διαθέσιμα αποθετήρια δεδομένων.

Πηγαίνετε στο: ΑΝΑΦΟΡΕΣ

1. Huisman W, Martina BE, Rimmelzwaan GF, Gruters RA, Osterhaus AD. Vaccine‐induced enhancement of viral infections. Vaccine. 2009;27:505‐512. [PMC free article] [PubMed] []
2. Boyoglu‐Barnum S, Chirkova T, Anderson LJ. Biology of infection and disease pathogenesis to guide RSV vaccine development. Front Immunol. 2019;10:1675. [PMC free article] [PubMed] []
3. Chen WH, Hotez PJ, Bottazzi ME. Potential for developing a SARS‐CoV receptor‐binding domain (RBD) recombinant protein as a heterologous human vaccine against coronavirus infectious disease (COVID)‐19. Human Vacc Immunother. 2020;16:1239‐1242. [PMC free article] [PubMed] []
4. Jiang S, He Y, Liu S. SARS vaccine development. Emerg Infect Dis. 2005;11:1016‐1020. [PMC free article] [PubMed] []
5. Tseng CT, Sbrana E, Iwata‐Yoshikawa N, et al. Immunization with SARS coronavirus vaccines leads to pulmonary immunopathology on challenge with the SARS virus. PLoS One. 2012;7:e35421. [PMC free article] [PubMed] []
6. Wang Q, Zhang L, Kuwahara K, et al. Immunodominant SARS coronavirus epitopes in humans elicited both enhancing and neutralizing effects on infection in non‐human primates. ACS Infect Dis. 2016;2:361‐376. [PMC free article] [PubMed] []
7. Yang JK, Lin SS, Ji XJ, Guo LM. Binding of SARS coronavirus to its receptor damages islets and causes acute diabetes. Acta Diabetol. 2010;47:193‐199. [PMC free article] [PubMed] []
8. Liu L, Wei Q, Lin Q, et al. Anti‐spike IgG causes severe acute lung injury by skewing macrophage responses during acute SARS‐CoV infection. JCI insight. 2019;4:e123158. [PMC free article] [PubMed] []
9. Liu ZL, Liu Y, Wan LG, et al. Antibody profiles in mild and severe cases of COVID‐19. Clin Chem. 2020;66:1102–1104. [PMC free article] [PubMed] []
10. Piccoli L, Park YJ, Tortorici MA, et al. Mapping neutralizing and immunodominant sites on the SARS‐CoV‐2 spike receptor‐binding domain by structure‐guided high‐resolution serology. Cell. 2020;S0092‐8674:31234‐4 [PMC free article] [PubMed] []
11. Robbiani DF, Gaebler C, Muecksch F, et al. Convergent antibody responses to SARS‐CoV‐2 infection in convalescent individuals. bioRxiv. 2020. [PMC free article] [PubMed] []
12. Yong CY, Ong HK, Yeap SK, Ho KL, Tan WS. Recent advances in the vaccine development against middle east respiratory syndrome‐coronavirus. Front Microbiol. 2019;10:1781. [PMC free article] [PubMed] []
13. Corbett KS, Flynn B, Foulds KE, et al. Evaluation of the mRNA‐1273 Vaccine against SARS‐CoV‐2 in Nonhuman Primates. N Engl J Med. 2020;383:1544–1555. [PMC free article] [PubMed] []
14. Mulligan MJ, Lyke KE, Kitchin N, et al. Phase 1/2 study of COVID‐19 RNA vaccine BNT162b1 in adults. Nature. 2020;586:589–593. [PubMed] []
15. Becerra‐Flores M, Cardozo T. SARS‐CoV‐2 viral spike G614 mutation exhibits higher case fatality rate. Int J Clin Pract. 2020;74:e13525. [PMC free article] [PubMed] []
16. Korber B, Fischer WM, Gnanakaran S, et al. Tracking changes in SARS‐CoV‐2 spike: evidence that D614G increases infectivity of the COVID‐19 virus. Cell. 2020;182:812‐827.e819. [PMC free article] [PubMed] []
17. Mansbach RA, Chakraborty S, Nguyen K, Montefiori D, Korber B, Gnanakaran S. The SARS‐CoV‐2 spike variant D614G favors an open conformational state. bioRxiv. 2020. [PMC free article] [PubMed] []
18. Zhang L, Jackson C, Mou H, et al. The D614G mutation in the SARS‐CoV‐2 spike protein reduces S1 shedding and increases infectivity. bioRxiv. 2020. []
19. Wendler D. What should be disclosed to research participants? Am J Bioeth. 2013;13:3‐8. [PMC free article] [PubMed] []
20. McNamara D.Three Major COVID Vaccine Developers Release Detailed Trial Protocols. https://wwwmedscapecom/viewarticle/937845; 2020.

ΠΗΓΗ - ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ/ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ/ΦΩΤΟ : Α.Τ.