12 Ιουλ 2021

Ή πολιτική δεν κάνει χειρότερο μόνο τον κόσμο γύρω μας. Μαζί μ’ αυτόν κάνει κι εμάς χειρότερους.


Όταν συμμετέχουμε στην πολιτική – επιδιώκοντας κάποιο αξίωμα, ή ψηφίζοντας– παίρνουμε μέρος σε ένα σύστημα όπου προσπαθούμε να αποφασίσουμε για λογαριασμό άλλων, ενώ οι άλλοι προσπαθούν να αποφασίσουν για λογαριασμό μας, και όπου αυτές οι αποφάσεις, όποιος κι αν τις πάρει, υποστηρίζονται από τη βία ή, τουλάχιστον από την απειλή της χρήσης βίας. Είναι ένα σύστημα όπου οι συμμετέχοντες λένε ο ένας στον άλλο: «Εγώ ξέρω τι είναι καλύτερο για σένα, εσύ πρέπει να κάνεις αυτό που λέω, και αν δεν το κάνεις, αυτοί οι οπλισμένοι άντρες θα σε απειλήσουν, ή θα πάρουν τα χρήματά σου, ή θα σε κλειδώσουν σε ένα κελί, ή θα σε σκοτώσουν εάν αντισταθείς.» Ένα τέτοιο σύστημα μας ενθαρρύνει το να αντιμετωπίζουμε ο ένας τον άλλον με τρόπο πολύ κάτω από τα πρότυπα συμπεριφοράς που θα έπρεπε να επιδιώκουμε, και μας ενθαρρύνει να βλέπουμε ο ένας τον άλλον όχι ως φίλους, συντρόφους και συναδέλφους που αναζητούν την καλή ζωή, αλλά σαν εχθρούς, αντιπάλους, και εμπόδια στον δρόμο της αναζήτησης της ευτυχίας μας.

Η πολιτική υποκινεί την μικροψυχία, την κοντόφθαλμη οπτική, τη μανιχαϊστική σκέψη, τον οπαδισμό, τον εγωισμό, και την οργή. Αποθαρρύνει τη λογική, τον σεβασμό, και την στοιχειώδη αναγνώριση της αξιοπρέπειας των άλλων, ειδικά εκείνων που αποζητούν μια ζωή διαφορετική από τη δική μας. Καθιστά λιγότερο πιθανό το να βρούμε ενάρετους καθοδηγητές, ή να μάθουμε από τις ενάρετες ενέργειες των άλλων, γιατί όλοι όσοι συναντούμε θα έχουν υποστεί και οι ίδιοι τη διαβρωτική της επιρροή. Η πολιτική ενθαρρύνει τις ακραίες αντιδράσεις, αντί της προσεκτικής αναζήτησης της κατάλληλης, μετρημένης λύσης. Η πολιτική απομακρύνει τις αποφάσεις από την γνώση των τοπικών κοινωνιών, και επομένως περιορίζει την ηθική συγκρότηση, καθιστώντας λιγότερο πιθανό ότι θα ενεργούμε για να επιτύχουμε ηθικούς στόχους, ακόμη και όταν παρακινούμαστε από ηθικές παρορμήσεις.

Η πολιτική είναι, στην καλύτερη περίπτωση, ένα αιχμηρό εργαλείο, αν και περιστασιακά ίσως απαραίτητο. Η χρήση του όμως έχει κόστος, που συμπεριλαμβάνει, πιστεύω, την υποβάθμισης του χαρακτήρα μας. Πρέπει να καταφεύγουμε στην πολιτική μόνο όταν δεν έχουμε άλλες επιλογές, αλλά και πάλι απρόθυμα. Τουλάχιστον, η πολιτική δεν θα έπρεπε ποτέ να είναι αιτία ενθουσιασμού, ή να θεωρείται ως το ιδανικό της αρετής ενός πολίτη. Εν ολίγοις, η πολιτική μας κάνει χειρότερους ανθρώπους. Θα ήμασταν καλύτεροι άνθρωποι χωρίς αυτήν. Καλύτερα θα ήταν να απορρίψουμε την πολιτική ως το μέσο για να επιβάλλουμε τη βούλησή μας στον κόσμο, και αντίθετα, να καταβάλουμε μεγαλύτερη προσπάθεια να εκπληρώσουμε στις δυνατότητές μας ως λογικά, διαλεκτικά όντα. Η καλή και ηθική ζωή δεν είναι η ζωή της πολιτικής, και η πολιτική είναι, σε ένα θεμελιώδες επίπεδο, ασυμβίβαστη με την καλή και ηθική ζωή.   [Απόσπασμα άρθρου]-Διαμόρφωση/φώτο : Α.Τ.